Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: GOSPODARSKI, HOSPODARSKI

Słowniki:
notują

Formy: lp M. m gospodarski; ż gospodarska; D. ż hospodarskiej; B. m żyw hospodarskiego; ż gospodarską; lm M. nmos gospodarskie; Ms. gospodarskich; ~ odmiana niezłożona lp C. m albo n gospodarsku

Znaczenia:

1. »wchodzący w skład gospodarstwa; należący do gospodarza«: Gospodárski/ gospodarzow. Familiaris. [...] Filius familiaris. Kn 205. Gospodárski/ do gospodárstwá naléżący. Familiaris. [...] Rationes Familiares. Kn 205. JÓZEF [...] Z Nazaret idziemy, A drogą spracowani, o nocleg prosiemy! SŁUGA GOSPODARSKI Słysz, a coś przyniósł panu bułmistrowi? Jeśli nie, idźże dalej, nie bawiąc się słowy! DialDzieńOkoń 116. Matka kozda [...] nagradza zwyczaynie dzieciom swoim, dobrym obiadem y zatrzymane Sniadanie [...] Gdy by iey Zas Swywolne dziatki gospodarską razęm wyniszczyły Spizarnią iuz by się podobno y zatrzymane nie nadgrodziło Sniadanie y do dalszego wiktu upadły by sposoby. PasPam 116v. Panna Znakiem Niebieskich Obrotów I ze Lwem Gospodarskich zazywa kłopotów. PasPam 272v. Mieli by [gospodarze] Jednostayny na zawsze y opał z tych wyrębow y materyał do Grodzi y pomnieyszych swoich gospodarskich Budowisk. AdnGosp 18. Addyment do dawniey pracowicie przezemnie zebranych y przełozonych na pismie Gospodarskich prawideł. AdnGosp 24v. A w rekompensę niezupełnej wyprawy, na suknie z prowentów gospodarskich naznaczam; pościeli dwa piernaty, jeden barchanowy, drugi kitajkowy, i poduszek sześć. ZabłKTestBork 53. Gospodarski. 1) dem Hauswirth oder Gastwirth zuständig. 2) Wirthschafts-, haus-, hältrisch, landwirthscheftlich. [...] T III 409.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ gospodarskie księgi: Gospodárskie ábo o gospodárstwié księgi. [...] Oeconomica. Kn 205.

2. »odnoszący się do hospodara«: Záczym tá wieść nie pomáłu woysko y w rozumieniu/ y w szczerośći Hospodárskiey przećiwko Oyczyznie nászey vpewniłá. SzembRelWej A. Nazajutrz Kopaczowski, jeszcze spod Rzepnice Wyprawion, opędziwszy wołoskie granice, Sławny żołnierz moskiewski i z serca, i z sprawy, Wrócił się do obozu prosto od Soczawy We stu koni pancernych; tyleż swych miał Byczek Wołoszyn, lecz nam wierny; ci kilka potyczek Odprawiwszy szczęśliwie, związanego w łyka Sługę hospodarskiego, prowadzą języka. PotWoj1924 80.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ chłop hospodarski: Czy wiesz ty o tom ze tobie ze mną nie moszno howorit, bos ty mnie niewiersta, iam wolny Szlachcic, a wy chłopi Hspdrscy. PiasRel 29v.