W TRAKCIE OPRACOWANIA
Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2015
Warianty fonetyczne:
GRAWAĆ, GRYWAĆ
Słowniki:
SXVI (
grawać),
L (
grawać, grywać; XVIII),
SWil (
grawać, grywać),
SW (
grawać, grywać),
SJP (
grywać) notują
SStp,
Kn,
T nie notują
Znaczenia:1. »często brać udział w grach towarzyskich, bawić się w gry«: Rekcja: co, z kim; czego
[...] wlazło ich 3 we srzodek działa i tamze w kąt pod zapał i w karty grywali, od wierzchu zapałem, iako oknem widno im było. MasDiar 72v.
Z mądrymi dobra sprawa, dobre z nimi żarty,A z głupimi, mym zdaniem, dobrze grawać w karty. ŻabKalBar I 109.
Poigrawszy trochę z światem w piłe vmieramy. [marg.] My ná świecie w piłę gráwamy ktorą uderzeni záraz vmirámy. WojszOr 224 - 224 marg.
Poganie starzy gdy kostek grawali a chcieli sobie zycic fortunnego rzucenia y kostki padnienia mawiali te słowa [...]. HerbOr 64.
Spheresterium Mieiscze gdzie pile grawaią. SłowPolŁac 129v.
A, zdrajcy, a żeśmy was nie napominali, Żebyście wy z sobą w karty nie grawali?! DialChrysOkoń 156.
Wowym Chłodniku był stoł starcic na soszkach zrobiony U tego stołu iadano Piiano karty grywano. PasPam 87v.
Z ktorego Prawa WMM Pan wziął tę posteritatem [ostateczność] Pisania tak uszczypliwego do Senatora? ktory iuz wradzie zasiadał kiedy WMM Pan Gałki ieszcze w piasku grawałes. PasPam 194.
Marysięnku da WSci zato kinala zato przymawiał że to z nią karty grawał. PasPam 286v.
Takiem drogo dostana, odtąd oczy moje gorzkich łez ustawicznie wylewają zdroje, albowiem gdy mi potym dziecinną sprawiono pstrą sukienkę i w cyrki grawać pozwolono, chwytałam się nauki, alem nie wskórała, bom zaraz nad niedolą moją zapłakała. HugLacPrag 151.
Biskup álbo Presbyter, Xiądz albo Dyakon, ktoryby kostki (karty y wárcáby) grawał, y pijáństwá pátrzał, álbo niech przestánie álbo niech będzie karány álbo z Urzędu zrzucony. GdacPan 149.
NB. Xięże, ktory się rad opijasz y kárty grawaz Regentowie, Pánowie, Szláchtá y Osoby Urzędowe powinni też grze dáć pokoy, y kosterstwá zániecháć. GdacPan 149.
Pytana, jeżeliś też widziała igraszki jakie między tymże Janem i córką twoją Barbarą, respondit: grawał tam karty z innymi, ale ona nie grawała, bo nie umiała; gdzie i temu Janowi przygrażałam, jeżeli ci która zmazę uczyni, bij, praśniej. KsJaz 94.
COTTERIE [...] BURSA sekta spolnictwo złączenie sie kilku Mieszczan kompania ktorzy się z sobą w iedney sekcie trzymaią u siebie przebywaią wzaiemnie się cieszą iadaią grywaią pospolicie z sobą. DanKolaDyk I, 377.
●
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa:
●
Wziął z rąk iego do Cara list Lubomierskiego Ipodał go drugiemu: dał trzeciemu drugi Asz się wszyscy obeszli iako rząd był długi Tak więc kota grawaią: małe dzieci własnie I tego karzą wczyich ręku słomka zgasnie [...]. PotWoj 196.
●
A kiedyście koło mieli pod Nowogrodkiem na ledzie pytali scie sie iezeli ia ten Car czyli nie ten. A ia z wami kostek niegrawał. MarchŚcibHist 4-4v.
2. »grać co pewien czas na jakimś instrumencie«: Rekcja: na czym
Na Liutni na Regale grawa po włosku umie [...]. TrepNekLib 35.
Gądek ociec iego bel na brzuchowych skrzypkach grawał, pod Ratuszem wtem nowym Miescie mieszkał. TrepNekLib 85.
Drugi z mieszczka [!] takze miał kilku synow 1. Stanisława ktory organista bel grawał na organiech w Zarnowcu j A 1631. TrepNekLib 97.
Ani o cythrę dbał/ áni o strzały. Dáie znáć, że choć też czásem náwiedzał Apollo, brzegi Eurotásowe, ábo y miásto, Spártę: iednák ná cytrze nie grawał, áni dbał o strzelánie z łuku, myśląc wszystko o Hiácyncie. OvOtwWPrzem 399 marg. - 400 marg.
Muzyka krzyczy, jak w lesie, Melodyja w uszy niesie; Wpół kościoła ganek stoi Dla nich, a z boków się troi Pozytyw, w który grawają, Włoszy nadobnie śpiewają, Jedni basem, także altem, Drudzy tenor i dyszkantem. JarzGośc 27.
Nie nowina mi śpiewać przy szemrzącym flecie, Nie nowina kauzony grawać na kornecie. Mogę galardy z włoską pergameszką skoczyć, Plęsy niskie wyprawiać, polskim tańcem toczyć. ZimSRoks 15.
O ogniu, gdy w serce się wkradniesz, Ciałem i duszą potajemnie władniesz, Tobie gwoli na spinecie I na cichym grawam flecie, Ty mnie daj z twych przyjemności Iskierkę jednę miłości. ZimSRoks 55.
Zwiądł i laurus, a głowę schyliło Trophaeum na doł i wieniec spuściło, Gdzie Febus polski na swej lutni grawał, Skąd Sarmacyją inszym krajom wsławiał. BorzNaw 79.
Miłość jest Muzą, Kupido mym Febem, Który jak smyczkiem grawa na mej lirze Tym łukiem, którym wojuje i z niebem; I piórem [z] swoich skrzydeł po papiérze Pisze wiersz, na śmierć niedbały z pogrzebem. MorszAUtwKuk 6.
[...] do smierci Ciemny został ale Pąn Bog przecie nagrodził mu tym, ze był. Organistą w Kentach y grawał na Organach. dobrze, lubo nie widział nic. KomonDziej 224.
[...] to powiedział Knap z Bluchmarki, co na gęślách grawa [...]. AktaMusz 21.
3. »często brzmieć, rozbrzmiewać, dźwięczeć«: Muzyka grawa ktorą sam pod niebiosa wynoszą. OpalKListy 298.
Nie jednęm noc przesiedziała, a drugą mało co spała. Bo i muzyka nie dała - na noc i na dzień grawała. StanTrans 150.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]