Słownik XVII wieku

Słowniki:
T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn nie notują

Formy: lp D. grymasu; ~ lm D. grymasów; B. uż. nosob. grymasy

Etymologia: <fr. grimace>

Znaczenia:

1. »wykrzywienie twarzy jako wyraz jakiegoś uczucia, przeważnie nieprzyjemnego, negatywnego«: Uznał sam Zefir, że zaczeło [!] świtać, Gotow ná podroż, skrzydła muszcząc trzepie, Dziś mi się z piękną Rożą trzeba witać, Záspałem smaczno w chłodnym Grotty sklepie, Dobtześ [!] ADOLFIE uczynił, żeś zbudził, Sen by mnie dłuższym był lenistwem łudził. Wiesz że też y Ia mam swoie amory Zbyt delikatne, zrzędne, fantastyczne, Skoro noc ciemność zápakuie w wory, Wstáwam,, y chłodzę to stworzenie śliczne, Iákże uchybię, nád powinność czasu, Kilka dni zbyć się nie mogę grymasu. DrużZbiór 236. A náostatek przychodzą pięć zmysłow, Twárzy okryte maiąc w báwełnice, Stáną zdáleka, grymasow, wymysłow, W żadnym nie widać, bo są niewolnice Bogátey Duszy, ktorzy ią zdrádzili, Nieprzyiaciołom Brámy otworzyli. DrużZbiór 419-420. Grymas. wunderliche Geberde. krummes Maul. grimace. T III 428.

◼ Przenośnie: ◼ [Do wiosny] Choć się zásępisz, choć płaczem rozkwilisz, Nieprzykro pátrzać ná twoie grymasy, Sprágnioną Mátkę swemi łzy posilisz, Ucieszysz pola, łąki, kwiáty, lasy, Ty wszem żywiołom pożytek przynosisz, Gdy perłowemi wody często rosisz.. DrużZbiór 306.

2. tylko w lm »fochy, zachcianki, dziwactwa«: Nie śmiem Xiążęcych w Trunnie spytać prochow Zeby świádectwa jawnego [!] nie dáły, Iák miłe życie bez grymasow, fochow Z kocháną Xiężną, dni, láta miiały Kto znáł tę párę, bez podchlebstwa przyzna, Przyiaciel sługa y cáła Oyczyzna. DrużZbiór 495.