Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»wielkie zmartwienie, frasunek, troska, strapienie«: [...] Hey co zywo do koni, iech mię iuz nierazi Gniew Oyczyzny, bo prędzey rdza pokątna skazi Miecz stalony nizli krwią zlaną zfarbowany Nie umorzy gryzota Geniusz doznany [...]. DrobOpow 176. Przy złey práktyce Codzienney winy: Coż dziś z tey chluby Y czásu zguby Okrom gryzoty, Sumnienieć dręczy, A Duszá ięczy W prásie niecnoty; Czás ná pieszczotách Przy złych obrotách Spráwiłeś chciwie, Zá złe igrzyska Pono ćię spryska Czás nieszczęśliwie, Ktoż w tákiey mierze Z Bogiem w przymierze Za ciebie poydzie, Kto śmiele rzecze? JunRef 83. Do tego nas pociąga ta primitiva et vniversalis justitia, od samego Boga nam dana, ktora się w nas z námi originaliter rodzi, gdybyśmy ią tak dobrze szácowáli, iako ią czuiemy choć passyámi zaćmioną; do tego obliguie y przez prawa, instituta sprawiedliwość, ktora moźe bydź skutecznieysza przez nadgrody, ktore obiecuie, y karę, ktorą imponit lubo ten sposob do utrzymánia człowieka, w swoiey powinności, wstyd mu zádaie, iakoby w zachęceniu do cnoty nie dosyć było powábu z samego szczęścia bydź cnotliwym, albo boiaźni, z tey gryzoty, ktora go swędzi kiedy nie práktykuie cnoty. LeszczStGłos 134. Arcy-Biskup uprzeymie przerażony taką konfuzyą, przy wierutney mizeryi, y niedostatku z gryzoty umarł. HylInf 69. A zatym nastąpiło skwapliwe chwytanie śię takowey zwodniczey religii, która pobłażając występkom, á chućiom dogadzając, y poślubioną Bogu czystość zá nic nie ważąc, dokuczające zawiedźionego sumnienia gryzoty potłumiała, y w niejaką wprowadzała bezczułość. HylInf 88. Zastałem zaś w domu nowin dość zgryźliwych, którym jako człek umiejący zabiegać, dam radę onym, piżmem dnia jutrzejszego ukontentowawszy, bo nie są godne innej za niegodziwe planty rekompensy. 1. Salve venia miłego czytelnika dla wczoraj spomnianych gryzot autorów utraktowania lautissime, wziąłem na purgans, po którym ledwiem się na dziewięć mógł zdobyć przystawek, godność onych w jednym z przyprawą szacując paragonie. RadziwHDiar 88. Nic tak dalece znacznego krom listów mię zewsząd doszłych nad wieczorem, których zabierając się do wczasu, nie czytałem, chcąc ujść jakowych gryzot. RadziwHDiar 126. [...] Niech w myślach człowiek w łożku się położy, Znáydą go Krzyże y w łabędzim puchu, To Theonina zazdrość ostrzy zęby, Dla nieprzestanney w piersiach swych gryzoty, To Likambea gniew idzie do gęby, Wątrobę trawiąc, myśl bierze w obroty, To iuż bez-senne gryzą cię starania, Przedziurawione psuią ci się trzewy [...]. DrużZbiór 380. Dekret stanął marszałkowski odsądzając Szamockich ab omni officio et ab omni activitate in perpetuum. Wziął za to Krajewski nadgrodę, instygatorią koronną, a Szamocki pisarz niedługo żył z gryzot. MatDiar I, 239. Że jednak Apraksym pod Welau nie był ostrożny i dał się podejść Lewaldowi, generałowi pruskiemu, tedy go o to publicznie carowa strofowała, komendę mu odjęto, a tak Apraksym z gryzoty prędko potem umarł. MatDiar I, 852. Wnętrzne są, które trapią umysł, ale ieszcze w ciele będący, iako to utrapienia, frasunki, kłopoty, niesława, boiaźń, wstyd, żal i sumnienia gryzota. KryszStat 176. Nie masz tak zapamiętałego, i nie było nigdy, ani będzie człowieka, któryby wnętrzney kary przy każdym z osobna z występkow swoich nie miał doznawać; srogą czaiąc gryzotę wewnątrz, albo przed dopuszczeniem się, albo barziey ieszcze po dopuszczeniu się złego. KryszStat 177. Z tych tedy dowodow, naucz się że źli, bez kary nie zostaią, albo maią wnętrzną przez strofowanie sumnienia, i gryzotę, albo powierzchowną przez plagi cięszkie, i śmierć haniebną KryszStat 183. KToby mi to dał, aby to moie usiłowanie, nie tylko przyięte, ale i pomocne było tobie, który barziey za własney miłości, niż rozumu powodem idąc, nie winną żalow i gryzoty niepotrzebney, staiesz się ofiarą. KryszStat 248.