Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»osoba dopuszczająca się bezprawia, naruszająca coś siłą, stosująca przemoc; mężczyzna zmuszający kobietę siłą do stosunku płciowego«: Starł [Bóg] i z plemieniem niesprawiedliwego zdziercę i gwałtownika państw twoich. NiemPam 20. Miasta tez R. P. w województwach naszych będące, gdzieby które, mimo konsens nasz wszech zgodny, pobór i czopowe ważyli się wydawać, tedy je także za gwałtowniki prawa pospolitego poczytawać i wszelkiem sposobem za podaniem okazyi ganić byśmy im to musieli. AktaPozn I/1 377. Kto Tarquiniuszów nadętych/praw gwałtowników z Rzymu wygnał? Brutus. KunWOb E3v. A toć to iest własne ad idem wołáć/ gromády bráciey pobudzáć ná Iezuity/ áby wszyscy vna voce krzyknęli Crucifige, Crucifige, ná skárgę iedney sámey strony/ drugiey nie przesłuchawszy; y żeby dzieło ich potępili/ y onych osądzili/ gwałtownikámi stárożytnych praw y wolności oyczystych/ nie pytáiąc ich/ iesliście winni/ ábo niewinni; prawdá to czyli nie/ co wam zarzucaią. SzemGrat 79. PRzetoż dziękuję temu ktory mię umocnił/ CHrystusowi Jezusowi PAnu nászemu; iż mię zá wiernego osądził/ ná usługowánie postánowiwszy mię. Ktorym pierwey był bluźnierzem/ y prześládowcą/ y gwałtownikiem: Niem miłosierdzia dostąpił/ bom to z niewiádomości czynił będąc w niewierze. BG 1Tm 1, 12-14. Ktory [Bóg] záchowywa ubogie[g]o od mieczá/ od ust jich y od ręki gwałtowniká. BG Hi 5, 15-16. A ode dni Ianá Chrzcicielá áż do tąd/ krolestwo niebieskie gwałt cierpi á gwałtownicy porywáją je. BG Mt 11, 12-13. Ták mowi PAN: Odpráwujcie sąd káżdego poránku/ á wyrywájcie uciśnionego z ręki gwałtownika [...]. BG Jr 21, 12. Gwałtownik/ vide Gwałciciel. Kn 219. Wyłupiciel/ Gwałtownik. Expilator domus [...] Effractor, qui effracto perforatoque pariete pecuniam abstulerat [...] Effractarius aperta praeterit [...] Depeculator aerarij [...] Compilator [...] v. Przéwabiácz [...] Violator templorum [...]. Kn 1319. [...] tylko sam Chrystus Iezus Bog Obráżony wzáiem obráżonemu Bogu Oycowi [...] dość uczynić może/ iákom wyżey tknął/ przykazáni Páńskich gwałtownik człowiek nie przyidzie do tego. KalCuda 304. Ieśli tedy tego opuchłego vleczy/ to my záraz zárzuciemy mu/ iż iest gwałtownikiem zakonu/ y nie święci Sábátu. StarKaz II, 415. Gwaltownik Violator. SłowPolŁac 18. Gwaltownik Grassator. SłowPolŁac 18. Przeciw takowym Gwałtownikom Praw y Pokoiu Pospolitego [...] wszystkiemi Siłami naszemi [...] ustąpiemy [wystąpimy]. PasPam 213. Corrupteur gwałtownik. MalGram 78. Sząd [...] przychylaiącz sie do prawa magdeburskiego przeciwko łupiezczow domow czudzych y gwałtownikow pokoiu pospolitego, dekret takowy wydał [...]. AktaMusz 28. Gwałtownicy. Ktoby usilstwo popełnił, gardłem bez łaski ma być karany. ArtWoj 13. W ten sam czas Seym był dwuch Niedzielny w Lublinie, na którym płaca dla Woyska obmyślona i Woysko regulowane, Posłowie Wielkopolscy na tym Seymie odsądzeni, za co Wielkopolskie Województwa Ronfederacyą [!] sprzysięgły sobie pod dyrekcyą Bronisza przeciw gwałtownikom Praw y Swobod Oyczystych, co barzo nie ukontentowało Dwor, ile że Partya Woyska do tey Konfederacyi sie przyszyła. ŁubHist 125. Gwałciciel, Gwałtownik. 1) gewaltsamer Uebertreter, Schänder, Stöhrer. 2) Weiber-Schänder. 1) infracteur, violateur, celui qui viole, qui enfreint quelque loi. 2) violateur de femmes. § 1) gwałtownikow łapać rozkazano; gwałciciel pokoiu, przymierza, kościoła posłow. 2) gwałciciel białychgłow, mężatek. T III 437-438. Gwałtownik, vid. Gwałciciel. T III 438.