Słownik XVII wieku

Znaczenia:

astr. »odnoszący się do → gwiazdarstwa«: Opuśćiwszy, lubo bárzo pewne, Gwiazdárskie sposoby, temi tego donáć możesz. TylkZarz 86. Dla tego nie źiemskim znákiem, nie prognostykiem gwiazdarskim, ále Anielskim było wytchnione y opowiedźiane dyskursem. RobWAPróba C4. Gwiazdarski. zur Stern-Kunst gehörig. astronomique, astrologique. § gwiazdarskie naczynia. T III 440. Fatum Astrologicum. Wyrok Gwiazdarski. KryszStat 73. Zawiodła się barzo na radzie Chaldeyskich Gwiazdarzow Agrypina Neronowa matka, która za ich radą, niecnotliwemi sposobami osadziwszy na Tronie Cesarstwa Rzymskiego Syna, tego się doczekała, że sama potym na ofiarę okrucieństwu iego poyść musiała, i z tego rozkazu, życie utraciła, któremu życie i Państwo w ręce dała: otoż to skutki przeyrzenia gwiazdarskiego, któremu gdyby Agrypina nie wierzyła, nigdyby ani sama na rzeź własnego syna nie poszła, ani na Państwa krwią wyciętych obywatelow zlane, ani na Rzym przez ustawiczne śmierci spustoszony, nie patrzyła. KryszStat 75. Y na tym fundamencie rachunki swe gwiazdarskie zasadziwszy, powrot iey na rok 1758 lub 59 zapowiedział, co się też y ziściło są ieszcze trzy komety, których czas obrotu około słońca zdaie się być pewny, te zaś tą: Pierwsza ktora ukazała się R. 1661 ma powrocić R. 1790, Druga R. 1556 ta powróci R, 1848. BohJProg I 59. Gdy niemasz instrumentow albo narzędzia gwiazdarskiego procz sfery niebieskiey diametru stopy iedney, albo procz kart Niebielkich, na których są gwiazdy według ułożenia, ktore maią na niebie wyryte: upatrz na niebie dwie gwiazdy bliższe komety, y w iedney z nią linii leżące [...] BohJProg I Wstęp 120. Pierwsza Ziemiopismo Gwiázdárskie, druga Náturalne, trzecia Dzieiopiskie wyłoży. GiecyZiem 13 nlb. Rzeczesz pewnie, że na uważalnicach, przez narzędzie na to wynalezione. Na iakich uważalnicach, i przez iakie narzędzia dawni Gwiazdarze widzieć na niebie co więcéy nad prostych ludzi mogli? uważalnice nieziawiłysię, aż Wieku Siedmnastego, i do tych czas nie wiele ich iest, któreby do końca gwiazdarskiego służyć mogly; iako to w Anglii u Grewik: we Francyi w Paryżu: na morzu Baltyckim na wyspie Ween: i w Chinach w Pekinie. WłodekNauki 145. Przez iakie narzędzia te przymioty w gwiazdach widzieć mogli? Pewnie przez szkła, i rury, przy zegarach gwiazdarskich, i innych statkach do tego należących? WłodekNauki 145. NIE iest to osobliwość, nie iest to nowina, Rok gwiazdarski pierwszego Stycznia się poczyna. MarewZab 15.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ astr. nauka gwiazdarska »nauka o gwiazdach, astronomia lub astrologia«: Gwiazdárska náuká w poszánowániu v Persow y v inszych narodow/ lecz przećię nie wszędzie. BotŁęczRel III 10. Nicolaus COPERNICUS z Torunia Polskiego, Polsko-Prusak Kanonik Warmiński. Uczył w Rzymie Matematyki. Powrociwszy do Oyczyzny cały się udał do Gwiazdarskiey nauki. ChmielAteny III 608. Iemu successit Herkules, dla tego Succollator rzeczony, iż Caelum sidereum dzwigać pomagał Atlasowi, to iest pocił się nad Gwiazdarską nauką, iako y Atlas. ChmielAteny1755 I 171. Wszytkie też Artes liberalis zacząwszy od Grammatyki, aż do Teologii y Matematyki, Łaciną nie Polszczyzną uczącym się traduntur; bo by Polskiemi nieladnie y trudno były wyrażone Zkąd piękniey y składniey mowić z Łaciny Rhetoryka, niż Krasomowstwo, Philosophia, niżeli Miłość mądrości; Physica, niż Szkoła rzeczy naturalnych; Astronomia, niż Gwiazdarska nauka. ChmielAteny IV 371. gwiazdarska nauka. Stern-Deuterkunst. astrologie. T III 440. Roku zaś 1472 Jan Muller pospolicie nazwany Regiomontanus nauki gwiazdarskiey wskrzesiciel obserwowawszy pierwszy astronomicznie kometę, wydał księgę osobną, w ktorey podaie sposob obserwowania mieysca y wielkości komet. BohJProg I 27. Reiestr Komet, ktorych drogi według reguł nauki gwiazdarskiey obserwowane są y wymierzone. BohJProg II 265. Co mamy w nauce Gwiazdarskiey iaśnieyszego, y do poięcia każdemu snadnieyszego, nad Wieczory Fontenella? CoqMinNic A5v.