Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »napój z liści herbacianych«: Tac Srebrnych do Podawania Herbaty 2. [1732] ArchRadziw 1619 221/3. Tegoz pisałem do P. Toskaniego aby przysłał Funt herbaty przez poczte ySuknie dane naręce sobie aby nie oddawał nay mniey od Tysiąca Złłch a wreszcie od Sta Talerow Bich gdy ynaczey Zadno miaro niebędzie mozna. SapADiar 72. Herbatę, kawę Mniema za sprawę Pjanego trunku. "Tego ja - rzecze - Co w głowę ciecze, Nie chcę gatunku". JunRefBar II 495. Kwiat rumianku polnego, y krwawniku z skorką pomaranczową iak herbata zażywany w momencie prawie ratunek przynosi. BeimJelMed 90. Zartowaliśmy z niego, iak nam herbatę przyniosł, a on się śmiał, właśnie iakoby rad widział, żebyśmy iego małą zgadli sztukę. GelPrzyp 141. Co wysypią Polacy splendidè y wygodnie żyiący na Kaffy Tureckie, Holenderskie, na cukry przednie, za Herbathę, wodkę Gdańską, Piwa Angielskie, za Ostrygi, Porcellany tłuczące się, á drogie: co zá korzenie, Sukna bogate, koronki, wymyślne materie. ChmielAteny IV 398. Przed sejmikiem wszyscy przyszli urzędnicy województwa do stancji mojej dla zabawienia nas, gdzie jedni wódkę gdańską, a drudzy herbatę pili, do kościoła zaś posłali swoją partią, pod komendą Kurowickiego, wójta i namiestnika ekonomicznego łomażskiego, który nie czekając ani przytomności urzędników, ani zagajenia zaczął zasiadać miejsce marszałkowskie sejmikowe. MatDiar 468. Flaszka do herbaty blaszana, laternia blaszana od karety złomana, słomianków na stół 6, łyżek blaszanych 5. InwKal II 44.

2. »leczniczy napar z ziół«: Wewnątrz krom w żwyż pomienionych kordyałow w zbytnim cieczeniu krwi znosa, radzę ci zazywac herbaty zmaczku polnego, y roży czerwoney, kilka filzanek piiąc. BeimJelMed 28. Chory niech często ale nie wiele na raz z Tyzany pije, gd[y]by zaś niezwyczajną czuł słabość y skłonność ku spaniu, bardzo się pocąc, y żadney przez to nie czując ulgi, tedy niech często następującą pije herbatę: Weźmi liścia Szałwiowego garść jednę, nalej na nie kwartę wody wrzącey, a niech pułgodziny ciągnie, przecedz potym y wlej kwintlę jednę Spiritus Vitrioli, y przydaj tyle cukru ażby ta herbata dosyć osłodniała. WolfTrakt 73-74.