W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 31.10.2024
ODYNIEC rzecz. m
Warianty fonetyczne: ODYNIEC, HODYNIEC
Słowniki:
SXVI (jedyniec), T, L (XVIII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują
Formy: lp M. odyniec // hodyniec; D. hodyńca // odyńca; Ms. odyńcu; ~ lm M. hodyńce; D. odyńców
Znaczenia:
»stary samiec samotnie żyjący, najczęściej w odniesieniu do dzika, a rzadziej żubra.«: Mruczał niedźwiedź, a wilk wył, hodyńce krząkały, Tygrys, lampart, ryś warczał,wielbłądzi parskały. MorszHBanSok 158. Nie tak hodyniec w puszczy otoczony, Gdy nań osocznik ostrym zębem siecze, Gryzie się, widząc grot w piersi wpuszczony, Że z niego gęsto posoka już ciecze, Rozjadły rzuca kłem wszystkie strony [...]. KochKamRokLub 240. Musułman od ognia gwałtu uciszony Srodze wewnątrz udręczon by Hodyniec w kniei Trcinianey rugowany na Bliskiey Morci Ze wszech stron osoczony, wszędzie sie napiera. DrobOpow 20. Tak rozsądny łowiec wie, gdzie jelenia, a gdzie hodyńca wytropić. LubSArtPol XI, 15. Hodyniec gdy się w swej krwi juszy, Brodząc w kałużach brzydkich zatopiony Tym głębiej grąznie, im się dalej ruszy. LubSArtPol 64. Uźrzy bieżąc k sobie Hodyńca niewidaney y rzadkiey wielkości. TwarSPas 81. Lisia opuszká Trzystá z kożuszká Szmátow pokrywa; Plecy w zwierzyńcu, A ná odyńcu Mąż cugle zrywa: z Kulbáki siáno, Olstrá zátkano Strzelbą bez rury, Płáchtá z woyłoku, Pochwy u boku Pogryzły szczury [...]. JunRef 47. HIPPOTAME [...] KON wodny [...] Ma mieć kopyto rozkroione iák u wołu [...] grzywę szerść końską, kły iák u odyńca ále nie ták ostre. DanKolaDyk II, 124. Przywieziono mi dwóch wielkich odyńców, dwie mało mniejsze maciory z których trzecia, że prośna i żywa, zatrzymali, i sarn piętnaście z Słucka, o które tu tej wielkości srodze widzieć trudno. RadziwHDiar 67.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
ODYNIEC m
Formy:
Znaczenia:
nazwa własna »herb szlachecki«: Odyniec. Herb ruski od Kiązat Ruskich nadany. HerbOr XII, 218. Orzeł Koronny, Odrowąs, Odyniec Ogończyk ábo Pogończyk, Oksza ábo Brátczyc, Okno, Oliwá, Ostoia, Osla głowa ábo Pułkozic, Osmorog [...]. PotPocz 13 nlb.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: AP-Sz