Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: KAPTUR, KAPTOR

Słowniki:
notują

Formy: lp M. kaptur // kaptor; D. kaptura; B. uż. nżyw. kaptur // kaptor; N. kapturem

Etymologia: <z czes. >

Znaczenia:

»nakrycie głowy, zwykle połączone z płaszczem, peleryną, habitem«: Gdy tedy tám śiedźiał/ zbiegło sie do niego bárzo wiele ludźi/ niektorzy w przody názad ćiągnęli go zá káptur/ niektorzy prochem/ drudzy też y kámieńmi nań rzucáłi/ drudzy go tám y sám popycháli. ZwierPrzykład 173. A w tym, iáko y w káżdey zgołá pczół spráwie, niechay to będźie Regułá powszechna, żeby żaden páśiecznik, koło pczół bez kápturá y śitká nie chodźił chodził. OstrorNauka C. Zechceszli iey też dáć łáncuch ná szyię/ lubo káydány ná nogi/ bądź káptor ná oczy/ przećię uważay pilno iáko chodźi/ co y kedy czyni/ co iey zá zabawká/ czy listkow nie pisze? Czy oczymá ná kogo nie rzuca? Czy postow/ y podárkow od kogo nie miewa? ZłoteJarzmo 10. Kaptor atłasowy, czerwony, slamami lisiemi podszyty. InwMorszGęb 209. Kaptura tego wedlug Kasyana Autora była przedtym długość po ramiona, y szyie. U niektorych Mnichow był kaptur aż po kostki [...]. ChmielAteny III 83.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ kapturem nakryć głowę »wstąpić do zakonu, zostać mnichem«: To go [króla Jana Kazimierza] do desperacyiey apotym do Abdykacyiey przywiodło Bo mawiał często iuz więcey wolney głowy miec nie mogę. Az ią kapturem na kryię. PasPam 204v.

Słowniki:
SXVI, SWil, SW notują
SStp (? ), Kn, T (?), L (?), SJP (?) nie notują

Formy: lm M. uż. nosob. kaptury

Etymologia: <łac. captura 'łowienie'>

Znaczenia:

»sąd nadzwyczajny w czasie bezkrólewia, sąd kapturowy«: Ustał tedy według zwyczaju Iuditia po całey Polszcze zaczęły się kaptury ktore Załobę Rzpty Significiant. PasPam 288.