Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »brak, niedostatek, bieda«: Szturmował interea bardzo często, a do tego zakonom i miastu naprzykrzyło się i karystyja być poczęła, musieli w medium y komplanacyą uderzyć, którym jp. hetman de proprio aerario wypłacił za dwie ćwierci, w ekonomiach rozdał konsystencye i urazy amnestyą pokrył. ZawiszaPam 187. [...] tenże sąd paterne postępując i mając w konsyderacyjej w młodych latach swywolą podczas karystyjej potrzebę sufficjencyjej zdobywającej, a w starszych latach przebłaganie za te uczynki Majestat Boski i poprawę życia, temuż Kasprowi Sopacie rękojmiją stawić nakazuje [...]. KsJaz 117. Litwa téż niedaleko stanęli, a to musiano uczynić dla karystyi wielkiéj paszy: rozdzielono znowuż wojsku na 3 obozy dla sposobniejszego pożywienia koni [...]. OtwFDziejeCzech 287. [...] kárystya zboża bárdzo wielka iest ná Podolu. KurierPol 1730/21, 80. Xiążęta Ichmość Lubomirski iáko to Bogusławski, y Sandecki Stárostowie do tych czas w Dreźnie commorantur, gdźie woda poczyniwszy znaczne szkody, y nieurodzáie, karystyą znaczną w cáłey prawie Sáxonij, iáko y ná innych mieyscách zrobiła. GazPol 1736/10, 1-2. BESOIN, subst. m. (Manque, disette dequelque chose) Opus, Cic. POTRZEBA, niedostatek czegoś, karystyá. DanKolaDyk I, 191. Lubo każda ruptura, y deklaracya woyny znaczy ludzi decess sprawuie, w Bataliach, w Podiazdach, y wniespodzianych inwázyach, ná ktorych Potyczkach, od oręża y strzelby wiele ludzi nie tylko ginie, ále y dozgonnie kálekami zostaią, tudzież przez niewczaszy w Márszach kárystyą pożywienia, y záraze nie[!] się rożnemi chorobami, siła z tego zchodzi świáta. GarczAnat 154. Wracając się zaś z relacją w upadku fortuny dziada mego, że trzymanie czopowego mińskiego i orszańskiego były tego okazją, tak opisuję. Najprzód, że prenumeratę dał Sapiezie, podskarbiemu wielkiemu W. Ks. Lit., na kontrakt, a na tę sumę zapożyczył się potem, że za uniwersałem królewskim Jana Trzeciego ob calamitatem karystii była na rok prorogacja, alias libertacja od tego podatku, ale podskarbiowie nie chcieli onej akceptować. MatDiar 381. [...] w Litwie zaś głębszej rok był barzo nieurodzajny, a zatem wielka karystia. MatDiar 394. Przyznam ci się moy Kuzynie, że i z tey części cale nic nie profituię, á dziwno mi, że ty i Litośnicki z podobnie uzyskanych kawałkow, nie skarżycie się bynaymniey ná takąż karystyą. MarewPol 15.

2. »głód«: FAMINE, subst. foem. (Disette generale de fruits et de bled.) Fames, is, foem. Cic. GŁOD karystia powszechna. DanKolaDyk II, 11.

3. »drożyzna«: VIVRES [...] PROWIANT roczny ná cały rok opatrzenie żywnośći, *Chartésdes vivres. Annonae caritas. Cic. *Kárystya drogość drożyzna [...]. DanKolaDyk II, 588.