W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2024
KATOPTRYKA rzecz. ż
Słowniki:
L (2. poł. XVIIIw.), SWil, SW, SJP notują
SStp, SXVI, Kn, T nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1743
Formy: lp M. katoptryka; D. katoptryki; Ms. katoptryce
Etymologia: <gr. katoptrikos 'zwierciadlany, lustrzany'>
Znaczenia:
»część optyki badająca odbicie światła w zwierciadłach«: Co się zaś tycze katoptryki? tey niektore łátwieysze rezolwuię kwestye, pominąwszy Teoryą, y suppozycye przytrudnych szpekulacyi, ktore bez figur trudne do poięcia y explikácyi. Sposob robienia zwierciadeł. BystrzInfRóżn X4v. Kto chce mieć więcey sposobow praktyczney katoptryki lub Dyoptryki ukontentowaniu oka służuących, y rożnych ná podziw apparencyi wyrabianiu. Niech czyta X. Kirchera Artem lucis et umbrae [...]. BystrzInfRóżn Y4v. Mając zaś, mówi Wolfiusz, doskonałą wiadomość de motu solidorum z statyki i z mechaniki, de gravitatione corporum in fluidis hidrostatyki, de motu fluidorum z hidrauliki, de aere z aerometrii, de visu z optyki, katoptryki i dioptryki [...] w tenczas dopiero rozum nasz wszystkie doskonałe w naturach przenikając przyczyny i tej, której we wszystkich zwykł szukać rzeczach, dociekając prawdy, zupełnie swoją uspokaja ciekawość i od każdej poznawania rzeczy z wewnętrznym weselem i osobliwym niby odchodzi tryumfem. KalRozFil 362. Co o katoptryce i dioptryce, z których pierwsza, jak i zwierciadło druga, jak perspektywy, okulary i inne do ratowania wzroku ludzkiego szkła i instrumenta robić uczy? KalRozFil 364. Zaczém przez przez Geometryą bardzo wielé własności światła, i widzéniá, iaśnie wyłożyć możná. Nauczá nás tego owa owa bardzo użytéczná, a nader miłá umieiętność, Optyka zwaná. Częścią téy umieiętności iest Katoptryka, którá źwiérciadła i obrazy w nich opisuie. HubeKocWstęp 237.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: DA