W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 18.12.2024
KMOSZKA rzecz. ż
Słowniki:
SXVI, T, L (XVI-XVII), SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn nie notują
Formy: lp M. kmoszka; D. kmoszki; C. kmoszce; N. kmoszką; W. kmoszko; ~ lm M. kmoszki; D. kmoszek; N. kmoszkami; W. kmoszki
Znaczenia:
»matka chrzestna albo kobieta wścibska, plotkarka«: Zacnycheśćie kmotrow y kmoszek náprośili. VolcDial 75. A to śmieszna, wszak wiecie owe Myślimice, Biegła jedna pożyczać do kmoszki prześlice, Siadszy z kmoszką, nu w gadki; aż sobie podpije, Przydzie do dom, a mąż w nię jak bije, tak bije [...]. WodGorzBad 19. Tam kmotr kmoszce nie przepuści, w tańcu ją obłapi, Porwie i żonaty dziewkę, to się z nią w kąt kwapi. SejmPiek 54. Płaczcie ministrów, o wielebne kmoszki, Gdaczcie, stękając luterskie kokoszki, Iż waszym kurkom skrzydeł nadcinają, Z nich przeszydzają. PaszkMrTrybKontr 245. Páni Kmoszko wleyże ieszcze kwáterkę/ y ieszcze drugą/ złożemy się ná nię [...]. ZłoteJarzmo 10. Ey otrząśni się Stello á kaz sercu Wykonáć: coś iey przyśiągł ná kobiercu Czuła to oná niechcący przez dźięki Podác ći ręki Iáko niechćiáłá przestąpić y progá Iáko rzewne łzy roniłá niebogá Iák słowá slubne/ zá nię/ co z nią były Kmoszki mowiły. KochProżnLir 199. Miałam ja nieboszczyka, a bodaj był nie umierał, który mi złego słowa nie rzekł, chociam na to zarabiała, ba i napijałam się mędroszki z kmoszkami. Zjadszy leda co, szedł precz z domu — teraz za ciebie wszytko mi niszczeje. MatłBabBad 177. Zona przyśięga, że w świećie nikomu O tym nie powi, ni wynieśie z domu. Ale ledwo dźień, ledwo z łożka wstała, Do przyiaćiołki dobrey pobieżała: A wiesz co kmoszko? Straszne śię dźiś rzeczy Z mym Panem stały [...]. JabłEzop 54. Drwisz, rzecze kmoszka: chćiałazbym ćię zgubić, Umiem śię i ia też w sekrećie lubić. JabłEzop 54. Więc do rozeznania tákich snow y niby obiáwienia, czy są z Pana Boga, nie kmoszek álbo Báiáczow; ále ludzi rostropnych Swiętych zazywáć trzeba: y ich zdániem nie swoim rządzić widzimi się. BystrzInfAstrol 15 nlb. Kmoszka. Gevatterin. commére. T III 573.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: DA