Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: KORDEGARDA, KORDYGARDA, KORTYGARDA, KORTYKARDA

Słowniki:
T (kordygarda), L (kordegarda; kordygarda), SWil (kordegarda, kordygarda), SW (kordegarda, kordygarda), SJP (kordegarda) notują
SStp, SXVI, Kn nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1670-1675

Formy: lp M. kordegarda // kortygarda; D. kordygardy; N. kordygardą // kortykardą

Etymologia: <fr. corps de garde>

Znaczenia:

»odwach, pomieszczenie dla straży, pełniące czasem funkcję aresztu«: Nocne náwet iáko dniowe wárty, bez bráku osob, gdy każe koleyna, przy Armátách, álbo przy Száncách (gdy się wszystkiemu przypátruią) odprawuiących, będą w szeregu y w stráśniey izbie (co zwykle kortykárdą názywáią) w kondytiey prostego, iákoby żołdátá. FredKon 38. [...]ten kominek o 2 izbedkach był kordygardą, w tych ani okien, ani pieców ani posowy nie masz, dachówka na nich napsowana, potrzebuje reperacji. InwChełm 5. Szczekała: pyszny, rozrzutny y chardy ztąd mię wziąść kazał Krol do kordygardy. ChrośJóz1745 G6. Iako prości miasto Kanonik mowią Kanownik, miasto Kordegardá, Furdygarda. ChmielAteny II 758.