Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»ten, kto zajmuje się → kosmografią«: NA południe od Fretum Magalianes, więtsza część kosmográfow/ ktorzy wydáli tablice y opisánie świáta/ kłádą tám iákby nową źiemię/ od iednego koncá źiemie ku drugiemu. BotŁęczRel II 22. [...] trochę dáley ku wschodowi/ są wyspy Farre/ kędy teráznieyszy Cosmográfi kłádą zgodnie onę dawną Tule/ ktorą Vergilius názywa ostátnią/ álesmy o tym indźiey mowili. BotŁęczRel II 72. Przetoż iescze y dźiś Abyssini powiádáią/ iż nád Nilem ku zachodowi/ mieszka bárzo wielki narod żydowski pod iednym krolem możnym. Y niektorzy Cosmográfowie dźisieyszy kłádą w támtych kątách/ iednę Prowincią/ ktorą zowią źiemią Zydowską [...]. BotŁęczRel IV 208. W kráinach záś ktore leżą ná południe/ bárzo máło się nayduie wod ták płynących/ iáko y stoiących/ iż tám rzadko kiedy deszcż widáć/ ále piaszcżyste/ y suche te kráiny od wszystkich Kosmográphow bywáią opisowáne. SykstCiepl 6. Druga rzecż iest/ ktora nam przed ocży przekłáda coś y piękne[g]o/ y vćiesznego. álbowiem rzeki rozmáitym swem biegiem źiemię iáko pásámi iákiemi przepásuią y przedźieláią/ y gránice ludźiom iedne od drugich dźieląc cżynią/ iáko to może obacżyć káżdy v Kosmográphow ták stárych iáko y teráznieyszych. SykstCiepl 21. Prawdá to iż ták iest/ ále gdy będźie pátrzyć ná miąższość y ná grubość ziemie/ pewna rzecż że więcey iest źiemie ániżeli wody: bo to powierzchne rozlanie wody po wszystkiey źiemi we dwoy nasob zda się bydź y iest więsze niżeli sámá źiemia/ iáko tego dowodzą Astrologowie y inszy Kosmográphi: iednák że głębokość y miąższosć źiemie nie iest porownána z wodą/ ábowie[m] kędykolwiek iest wodá/ tám wszędy iest pod nią źiemiá/ á nie wszędy wodá pod źiemią iest. SykstCiepl 22. Iest kray ieden u Kozmografof[!], w ktorym pułroká iest dniá, pułroká iest nocy. BirkNiedz I, 167. Bessárábiá u Kozmográfow, co dziś Krymskie Oczakowsie polá. TwarSLeg 7. Dunay kluczem Silistrią zwali od wiekow Kosmographi gdy ią przebywali [Dzisia] Dobruckie pola być ie rozumiemy. DrobOpow 163. […] przykłádem uwiedźiony Miechowity, Medyka y Kosmografa Polskiego […]. CzerDwór Av. COSMOGRAPHE, subst. m. [...] Qui mundum describit. Cosmographus, phi, masc, TEN uczy nauki Opisania y położenia roznych stron świata Kosmograf. DanKolaDyk I, 375.