▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ krew Barankowa: ▲ krew choleryczna, krew koleryczna: ▲ krew braterska: ▲ łożyć krew:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ nieść krew dla kogoś, nieść krew na ofiarę komuś za co: ◆ umoczyć się we krwi: Panie zachoway kopiiey cisnąc ktora by się nie umoczyła wekrwi Nieprzyiacielskiey. PasPam 107. ◆ krew lać: PasPam 147v. ◆ krew rozlać (sz. zm.): Piotr S. dla Owieczek Chrystusowych Siła biczow ucierpiał [...] Garło dla nich dał y rozlał krew. PasPam 196v. ◆ krew rozlewać (sz. zm.): Takich wiele widzę ktorzy Lancetem Francuskięm medyanne otworzywszy krew rozlewali, albo ich Cyrulik nieostroznie golił. PasPam 133. ◆ utoczyć krwie: Iuz nieraz wiadomo to iest Całęmu Woysku y Wodzowi memu nie skąpo dla Oyczyzny utoczyło się krwie. PasPam 133. ◆ krew burzyć: ◆ oblać się krwią »zbroczyć się krwią, przelać krew (w walce)«: Iuzes my tedy rozumieli ze po owych tak cięszkich pracach przyidzięmy na wytchńienie oblawszy się do Sytosci y swoią y Nieprzyiacielską krwią. PasPam 111. ◆ krew toczyć »odnosić rany, oddawać życie, ponosić śmierć«: I na tego [niedźwiedzia] przymioty kto się zapatruie Pewnie Szykow zdaleka nigdy nielustruie [...] krew toczy y Marsem się bawi. PasPam 270. ◆ napić się swojej krwi: ◆ napoić krwią miasto: ◆ pławić się we krwi: ◆ w powodzi krwie czyjej brodzić: ◆ we krwi (czyjej) brodzić (sz. zm.):

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ krew Pana Jezusowa: Słuchał królewic jmć [Władysław IV Waza] mszy u ś. Jędrzeja i tamże w kaplicy podziemnéj widział relikwią zacną krwi Pana Jezusowéj, która z boku Zbawiciela naszego wypłynęła gdy go Longinus rotmistrz włocznią przebił [...]. PacOb 150-151. ▲ nienasycony krwi (sz. zm.): Tu w polách rozłożystych ledwie przeyrzeć okiem Bissurmáńskich zástępow/ ktorych pod wysokiem Trzech stron świáta Arkturem krwie nienasycony: Ná onę ruszył woynę Ossman niezwalczony. TwarSLeg 18. Strászny iest nie nasycony krwie Chrześciánskiey hellou, i Krolestw pożerca Otoman [...]. PisMów II 392. ▲ nasycić się krwi (sz. zm.), nasycić się krwią (sz. zm.): [Polixena do kapłana Neoptolema] iużże się násyć szláchetney krwie moiey/ Nie zmieszkam ia srogości powolna bydź twoiey [...]. OvOtwWPrzem 527. Więc daley nie odwłaczay tey chwalebney chluby, Násyć się krwią moią y chwáłą mey zguby. CorMorszACyd 149. Ktorzy Chrzescianskiey krwie z wielkiem appetytem we czwartek pragnęli swoiey się w Sobotę podostatkiem nasycili. PasPam 266v. nasycić się. [...] fig. sich sättigen. [...] fig. s'assouvir, se rassasier de qu.ch. pomstą i krwią ludzką się nasycić. sich mit Blut und Rache sättigen. s'assouvir, se souler de sang & de vengeance. T III 945. ▲ krew Chrystusowa: Naszego ulubionego kommilitona [...] krwie Chrystusowey konserwowała kąpiel. PasPam 86v. ▲ bot. krew wróbla »ziele lecznicze«: krew wrobla na to dobra, ktorey názbierawszy y ususzywszy, utrzeć na proszek przydawszy Cynamonu. VadeMed 224. ▲ krwią obmyć, we krwi obmyć: CorMorszACyd 180. StanTrans 110. ▲ omyć krwią (sz. zm.), omyć we krwi: Nuż gdźie się náyduie táka sercá czystość / iáko w tym / ktory będąc niewinny ofiárowány / sercá násze krwią swoią nadroższą omył y oczyśćił. BonawŚwPochod 94. Zgładź y omyj nadroższą krwią Syná twojego/ á Zbáwićielá nászego/ Jezusá Chrystusá wszystkie grzechy násze/ y one w głębokośći wiecżney swey niepámięći cále zátop y ponurż. ModlPub 140. O Pánie IEzu/ my wielcy grźesznicy wierźymy y wyznawamy/ iź Krew y Smierć twojá jest zupelną ofiárą dostáteczną zapłátą/ zá násze y wszytkiego Swiáta prżyrodzone y zkutkiem popełnione grźechy: á prośimy Cię serdecznie/ [...] Omyi z miłośierdźia Krwią swoją prźenadroższą násze wszytkie grźechy [...]. EckAg 62. [...] do stołu siadaiąc mow w sercu swoim: a nuż już ten czas bliski, w ktory smierc trupem moim nasycac się będzie, może byc, ze już mnie przydzie więcey, u inszego zasiadać stołu z Abrahamen, z Izaakiem y z Iakobem, y ze wszystkimi błogosławionymi Męczennikami, ktorzy omyli szaty swoie we krwi Barankowey, może byc, że już więcey ieść niebędę, chyba ow chleb Anjelski, y Owoce z drzewa Zywota, y ze iuż więcey pić nie będę, chiba z owego nowego wina w Krolestwie niebieskim, y z wod rzeki roskoszy wiecznych, ktora płynie od Thronu Bożego. DrelPoc 55. ▲ : GazNarWil 1794 28 4. Niepoprawne zródło . ▲ krwią omyty, omyty we krwi: O zacny vpominku/ ważna obietnico: Wesel się/ iuż nie Lotrze/ lecz oblubienico Chrystusowá/ dźiś iego świeżą krwią omyta: Wesel się/ czeka ćię iuż rádość známienita. RożAPam 84. A Cyprian S. grzech ten Schismy táki bydź powiáda/ że y mecżennicą śmierćią zgłádzony bydź nie może: táką zmázą/ że y krwią zá P. Christusá wylaną omyta bydź nie może. SmotApol 181. Ze tedy dusze w Czyscu záwárte/ iáko w naczyniu iákim boleśći y męki rozmáite zá niewypokutowáne ná świećie grzechy swoie ćierpią; dla tego część trzećia hostyiey/ ná ołtarzu czásu ofiáry przenaświętszey kłádźie się do kielichá/ áby krwią nadroższą Páná Chrystusową omyte były z niepráwośći swoich/ y ochłodzone od onych mąk okrutnych/ iáko też od wiecznego zátrácenia/ przez też krew iego naświętszą odkupione były. StarKaz 46. [...] y krwią niewinnego báranká omyći/ ták się pięknie wybielili/ ták szczęśliwie zleczyli. BujnDroga 143. Abowiem powiadają zes my wszyscy z jedney Krwie poszli, jedną Krwią wykupieni y omyci, jednego Oica Dziatkami, jednego Stołu uczesnikami będąc, jednego w Niebie Dziedzictwa oczekiwając, etc. jeden nad drugiego okrom rzeczy przypadających, nic niemając. KomPetrozLab P7. Ci to pozostali Mężowie przygotuią Zydow y do uznánia prawdziwego Messyasza przyprowadzą; Ci przygotuią twarz ich, to iest twarz ich wnętrzną álbo Duszę od zmazy niedowiarstwa zmywszy, przyłączą ich do Mistycznego Ciáła Chrystusowego, ktorym iest Oblubienica iego żadney zmazy y marszczki nie maiąca, omyta we Krwi Oblubieńca swego Chrystusa. Niepoprawne zródło . ▲ wrząca krew (sz. zm.): A to naywięcey w nim krew gorącośćią przyrodzoną wráiąca/ ktora okrom łágodnośći zwyćiężona/ poki mocy sstáie/ być nie może/ spráwuie. DorHip I Aiijv. Horezm jest jedno miasto w Indyej, w którém był jeden duchowny nabożny. Do tego gdym się w młodości mojéj przy mieszał, widząc moje kwitnące lata i krew we mnie wrającą, nauczał mię i często rozkazywał, abym poniechawszy schadzek i posiedzenia z derwiszami, spokojnie na miejscu siedzenie przedsięwziął. SaadiOtwSGul 92. Nie miała mieysca płochość miedzy temi swaty, Płochość, co ze krwią wrzącą, i bystremi laty Rzucaiąc chęci pierwsze nieobaczney młodzi, Często o lekkomyślne małżeństwa przywodzi; I w krotce nie hartowne rozumem ogniwa Jak marnie pospaiała, tak marnie rozrywa. NaruszASiel 5. Ledwośmy wysiedli na ląd, Murzyni z przeciwney memu korserzowi partyi, rzucili się na iego zdobycz. po złocie i dyamentach, my naydroższym byłyśmy sprzętem. patrzałam memi oczyma na taką potyczkę, iakiey nie widać nigdy w Europie: ludzie albowiem północni mniey wrzącą krew maiąc, nie tak się zapalaią do kobiet, iak Affrykanie. rzekłbyś, że w żyłach Europeyczyków płynie mleko, a w żyłach mieszkańców od Atlasu i iego okolic, szczery wre ogień i witryol. VoltPrzybKandyd 51.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ wylać (czyją) krew (niewinną): ◆ szafarz krwie czyjejś »osoba mająca prawo rozporządzania czyimś życiem (czyjąś krwią)«: WMM Pana iest vokacyia roskazać mnie iest wypełnić kozde WMM Pana iako szafarza krwie moiey roskazanie. PasPam 159v. Powinność to iest nasza poddanska exequi Mandata Waszey krolewskiey MSCi Pana mego Miłosciwego protunc wielkiego Wodza y Safarza krwie naszey. PasPam 240. ◆ bronić się do krwie ostatniej »bronić się do końca, nie poddawać się«: A przecię ma bydź taka w nas ochota Ze niekochaiąc tak o slep zywota Iako naydłuzeÿ bronic się mozęmÿ, Do Krwie ostatnieÿ, poki tylko thnięmÿ. OblJasGór 131v. ◆ myć ręce we krwi »zabijać lub być winnym czyjejś śmierci«: CerOkol 78. ◆ obmywać coś krwią (sz. zm.), obmywać kogoś, coś we krwi (sz. zm.) »poświęcać zdrowie i życie dla jakiejś idei«: Wierni moi, szabel dobywajcie, Wszytkie od piersi dziatki we krwi obmywajcie! DialŚwiętOkoń 207. Dopoki waleczny Polak nieumiał tylko woiować mieczem, a krwią obmywać krzywdy swoie lub urazy, szczerość i cnota uzacniały charakter Polaków. KołłątajKor 36. ◆ we krwi czyjejś omyć ręce »zabić kogoś, spowodować rozlew krwi«: Jeżeli z inkwizycyi okazuie się, iż obce intrygi i przekupstwo nie powodowały ludźmi na dniu 28. Czerwca obłąkanemi, trzeba, aby zapalczywość ich przeciw zdraycóm oyczyzny, zwróconą dziś została na nieprzyjacioł naszych; trzeba aby we krwi ich omyli ręce skalane praw zgwałceniem. GazNarWil 1794 28 4. ◆ krew wrze (sz. zm.): Z przyrodzeniá w kim krew wre/ powietrze pánuie/ Rad nowin często słucha/ rad y pożártuie. OlszSzkoła D4v. Wre krew w młodym, wżdy wino, wielką czyniąc szkodę Zdrowiu i substancyjej, pije jako wodę. PotFrasz2Kuk II 302. [...] Kasztelan Lubaczewski [...] nieustraszone niosł záwsze serce, ktorego krew w heroicznych Pana nászego żywo wre dotąd piersiach. DanOstSwada 43. Iáko iedná w wszystkich Was bráci, krew Królewska wre, ták spolna słáwá Być powinná. JawJon 19. Wrę [...] 2) wre krew w żyłach [...]. T III 2619. Do kochanego Stasia wzdychało serce moie. Od naypierwszych momentów mego z Zośką poznania. Krew wrzała. Schło ciało. SzymańSZośka 16.