▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ przen. wyłatać kogo »zbić kogo mocno, pobić kogo, pokonać«: Woyny niesłuszney z nikim niezaczniemy kto znami zacznie przecię się bronięmy kto do nas przyidzie togo wyłatamy A potym mu zas bassarunek damy. PasPam 110v. ▲ wymazać kogo »skreślić gdzie czyje imię«: Skoro tedy na Seymie podano nomina y cognomina tych co zabiiali y tych co byli Zaboystwa Conscii do Infamowania y do trąby y iego tez tam włozono. Ozwali się na to niektorzy Posłowie [...] na coz go tu kłaść kiedy nie zyie y kazano go wymazac. PasPam 186-186v. ▲ wojować kogoś »pokonać, zwyciężać«: Tatarowie [...] Samego Szeremeta wzięli. W Nadgrodę tego że nam moskwy pomogli woiowac. PasPam 108v. Pewnie y ta mała garsc polskiego Woyska nie woiuie nas. PasPam 259v.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ kto w Boga wierzy: ◆ na waletę zażyć z kim »zabawić się z kim na pożegnanie«: Ia kilka dni tylkom pobywszy u Chorągwie y Nawaletę zazywszy Z dobrą kompanią poiechałęm do domu. PasPam 123. ◆ zabij kto w Boga wierzy: ◆ dyjabeł się kogoś będzie pytał »nikt się nikogo nie będzie pytał, radził«: Wspomni WMMPan sobie przed kimes po Sądzie Pana Marszałka rzekł Diaboł się iuz kogo będzie pytał wprowadziemy tego [sc. kogo] będziem chcieli. PasPam 195. ◆ kto łaskaw »kto zechce«: Proszę przynaymniey z piętnascie koni dla kompaniey kto łaskaw abądzcie gotowi kiedy nas tam poczną bic. PasPam 98.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Zawsze tęn przegraie kto przyczynę daie. PasPam 89v. ● Kto się opsá y o chłopcá nie weźmie/ nieweźmie się y ożonę. RysProv VII, 6. ● Dość bogáty/ kto w cnotę nie ubogi. DobrGram 569. ● Kto we żniwá pátrzy chłodu/ nácierpi się zimie głodu. RysProv VI, 8. ● Kto po kładkách mądrze stąpa/ ten się rzadko w błocie kąpa. RysProv VII, 5. ● Niédospáć trzébá/ kto chcé dostáć (ábo/ dość mieć) chlébá. KnAd 577. ● Im kto bogatszy, tym skępszy iest, quo quis ditior, eò tenacior est. WojnaInst 146. ● Kto słucha, nie błądzi. MorszAUtwKuk 341. ● Kto dobrze broi/ śmierci się nie boi. RysProv VI, 7. ● Ten kto zle broi zawsze się boi kazdy go strach piecze. MikSil 86v. ● Kto dość ma/ więcey nié żąda. KnAd 385. ● Kto dobrzé chodzi/ koszt nogámi nágrodzi. KnAd 377. ● Kto muruie/ buduie. Kto z drzewá kleci/ ogień w domu nieci. RysProv VII, 1. ● Kto chodzi po nocy/ szuka kiiowey niemocy. RysProv V, 8. ● Kto nie ma koniá/ niech piechotą chodzi. RysProv 36. ● Kto z młodu chodzi iáko stáry/ ná stárość skacze iáko młody. RysProv VII, 2. ● Trudno tego wodzić/ kto nie może chodzić. RysProv XV, 7. ● Kto z mądrymi chodzi, mądrym będzie, przyiáciel głupich, podobnym im będzie. BirkOboz 74. ● Kto nie rychło chodzi/ ten sobie szkodzi. RysProv V, 7. ● Kto czéládź wiélką chowa/ i buduié: Ten/ by nawięcey miał/ wnét wyszáfuié. ábo: Drogę do vbostwá sobié gotuié. KnAd 376. ● Kto ma umrzeć/ i w cébrzé wody utonié. KnAd 381. Ceber, g. cebra. Zober. tinette, sorte d'ouvrage de tonnelier à deux oreilles. § kto ma umrzeć i w cebrze wody utonie, prov. T III 99. ● Kto spada z wysoká/ nátrąca boká. KnAd 401. ● Łáská Boża/ dobre zdrowie/ co lepszego niech kto powie. RysProv VIII, .... ● Wolno w Polszcze jako kto chce. PotFraszBrück II 371. ● Iáko kto możé broni się. KnAd 302. ● Dość/ mieć chlébá/ ile komu trzébá. KnAd 203. ● Kto nogami máło chodzi/ językiem/ ábo vszymá sobié nágrodzi. KnAd 390. ● Wiecznie nie zyie, kto chodzi. OblJasGór 47. ● Kto w dziesiąci leciech/ nie będzie nadobny/ we dwudziestu gładki/ we trzydziestu duży/ we czterdziestu mądry/ w piąciudziesiąt bogáty/ wsześciudziesiąt nabożny/ tedy iuz do śmierci tákim nie będzie. RysProv VII, 7. ● Kto chcé drugich mieć powoli/ ma iem też sam czynić g-woli. KnAd 371. ● Iest Włoskie prouerbium. Chi spende piu, spende manco. Kto, według potrzeby pieniądzmi dzwoni, Tęn się tez większego kosztu ochroni. HaurEk 20. ● od przysł.: Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek. Ani Bogu świeczki ani komu inszemu [diabłu] ożoga. PasPam 285.