Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»odnoszący się do kwarty, czwartej części dochodu z dóbr królewskich, starostw itp.«: [...] kwarciane pieniądze na opatrzenie krajów ukrainnych niebezpieczeństwom podległych po więtszej części obrócić się muszą. AktaPozn I/1 395.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ wojsko kwarciane »zaciężne, utrzymywane z kwarty (podatku)«: Tu wojsko kwarciane do sczętu zniesione, ówdzie królewskie na marach leży ciało. JemPam 47. ▲ kwarciana rota »rota zaciężna, utrzymywana z kwarty (podatku)«: 25 Do Minská gdzie I. M pan Hetman polny Krolá I. M. witał/ y rádził áby Krol I. M. bez odwłoki ku Orszy sie miał/ żeby tym spieszniey kwarciáne y ine roty (ktorym prędko tuszył bydź w Orszy) wiadomosć wźiąwszy o drodze K. I. M. postępowáły ná mieysce popisowi náznáczone. BielDiar A.

KWARCIANY m
w funkcji rzeczownika

Formy: lm M. uż. osob. kwarciani; D. kwarcianych

Znaczenia:

»żołnierz należący do wojska kwarcianego«: Vtwierdźiwszy powáżnie słowy woysko swoie/ Dosyć nie wielkie ktore iuż zdrowie práwie troie Zá miłą Oyczyznę nieśie by Pogániná W Oyczyznie swey znieść mogli/ wtąż Bisurmániná. Ktorych w licżbie nie máiąc iedno pięć tyśięcy/ Zaporowcow/ Kwárćiánych/ álboli co więcey. DobrociesRel B2v. Albo my to kwarciani? Albo my to Wołosza? Albo Ludzie Słuzebni? PasPam 237v. Jp. Grudziński i jp. Urbanowicz w przedniéj straży przed królem imci szwedzkim w kilku tysięcy ludzi rozmaitych od Krakowa pokazawszy się, w cichéj i skromnéj bardzo posturze, Moskwę w Wielkiéj Polsce gospodarującą i rządzącą się, grasują i wycinają pod Poznaniem i Pyzdrami, ale prędko potém od Moskwy i kwarcianych rozproszeni poszli nazad ku Bandyrowi Szlązkiem. ZawiszaPam 300.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]