Data ostatniej modyfikacji: 19.08.2014
Warianty fonetyczne:
LAMUS, LAMUZ, LEMUS, LIAMUS
Słowniki:
SXVI (
lamus, lemus, lemuz, lemuż),
T (
lamus, lemus),
L (
lamus, lemus; XVI-XVIII),
SWil (
lamus),
SW (
lamus, lemus),
SJP (
lamus) notują
SStp,
Kn nie notują
Etymologia: <
niem. Lehmhaus>
Znaczenia: »budynek koło dworu albo pomieszczenie w dworze do przechowywania cennych przedmiotów, zbroi itp.«: NA ten Lamuz powinni dać y poddani nasi, po trzy grosze z Włoki [...]. VolLeg III 183.
Lamus pełen wszelakiego Jest rynsztunku żołnierskiego. SzlichWierszeWir I 169.
Dłuski nazwał się Mikołay od Biecza spod gorza chlopski syn sluzac tam u sliachcica porąbał bel zdradą w karczmie kilku chlopow circa 1616, wydal go pąn, wsadzono w kaydany a na noc do liamusa. TrepNekLib 70.
RAKOSKI [...] że się beł w Olkuszu nauczeł dealbacyjej, począł bić pieniądze w lamusie połajowskim. TrepNekLibDworz 306.
LAMVS alias SKLEP zporząnnym mieć záwárciem ták dla ogniá (strzez BOŻE) iako teź y dla postronnego y domowego złodzieiá. HaurEk 3.
Przy dworze piwnica zawalona, na który lamus od zgniłości pochylony; dla złego poszycia z gruntu poratować piwnice i lamusu trzeba. InwKal I 201.
Fortka idąc do ogrodu na zawiasach żelaznych. Z tych idąc do lamuzu, tam drzwi pierwsze na zawiasach wielgich żelaznych z wrzecądzem i kłódką; drugie drzwi na górę na zawiasach żelaznych z wrzecądzem i skoblem. W tym lamuzie skrzyń wielgich 2 i stół. InwKal I 304.
Zaraz też pobok tego spichlerza schowanie pewne na kształt lamuza dla chowania mlecznia; tylko dolne schowanie z zamknięciem. InwKal I 307.
Obory za lamuzem w podwórzu; jedna część nowa z wrotami dwojgiem i drzwiami na pośrodku, druga zaś część zła, poprawy potrzebuje znacznej. InwKal I 581.
Wojska cudzoziemskiego autoramentu przechodzące i za asygnacyjami jm. pana marszałka lokowane w dobrach ziemskich [...] lamusy, spichlerze, piwnice odbijają, konie i woły zabierają [...]. InsWołRzecz 22.
Do Architektury domowey należą 1mo Skarbce, lamuzy, do złożenia y konserwacyi sprzętow domowych droższych służące [...]. BystrzInfArch D3v.
Officyny, ktore ciepła potrzebuią, iáko to Kuchnia, Piekarnia, Łáźnia, Pralnia, etc ná południe wygodniey się lokuią. Officyny, ktorym zimno przyzwoitsze, iáko to Lamusy, Szafarnie, Szpiklerze, ná pułnoc. BystrzInfArch Bv.
TRESOR LES CHARTRES [...] Tabularium. [...] Skarbiec ná papiery y dokumenta prawne Kancellarya Lamuz domowy DanKolaDyk II, 554.
Chowanie, Lamus, Pinacotheca, po Włosku Gvarderobana szat chowánie ChmielAteny1755 I 78.
[...] koło owego Dziedzińca z Kolumnami, szły Stołowe Izby, Exedry dla Audyencyi. Pokoie do mieszkania; Pinacothecae, to iest lamusy, gwarderoby, albo mieysca do schowania, Biblioteki, wirydarze etc. ChmielAteny1755 I 231.
Lamus, vid. Lemus. T III 711.
Lemus, g.a. ein Lehm-Haus; ein mit Lehm bedecktes Feuer-festes Behältniss, wo die Bauren ihre Sachen zur Feuers-Noth in Sicherheit bringen. un fauvequi-peut; souterain ou reduit couvert de terre grasse ou les villageois mettent leurs hardes à l'abris des flammes durant un incendie. T III 730.
◼
Przenośnie:
◼
[O autorze paszkwilów] Aboż nie gorzej kradnie od koni, od kobył, Skoro się do lamusa cudzej cnoty dobył? PotFrasz5Kuk III 357.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]