Słownik XVII wieku

Słowniki:
SW notują
SStp, SXVI, Kn, T, L, SWil, SJP nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1623

Formy: lp M. largicyja; D. largicyjej; B. largicyją; N. largicyją; ~ lm D. largicyi; B. largicyje; N. largicyjami; Ms. largicyjach

Etymologia: <łac. largitio>

Znaczenia:

1. »wynagrodzenie, dochody«: Dziwowali się Ludzie temu bardzo, mowiąc że to pierwszy przykład, tych czasow ze by kto wdowę biorąc miał pogardzać iey Largicyią. PasPam 226. I tym zołnierska zaginęła kara, Gdy się zołdowym kazdy zapomniawszy, V prywatnych się o respekty stara, A ci ich na swą potrzeb zwerbowawszy Tam pędzą; kędy ni cnota ni wiara; Zkąd prawa dawne o zdraycach zdeptawszy, Co wprzod za excess takowy nie zyią, Dzis przez zlosc wieku; biorą largicyą. ChrośKon 340. [...] więcej na prywatną hetmana lub rotmistrza ozdobę i asystencją, których wyższe i niższe powołanie na samych tylko dyspozycyjach, kwaterach, hibernach, komisyjach, largicyjach, porcyjach i inszych dochodach wydaje się ogromnie i już cale nie pracowitym kampanijom, egzercytacyi i zażywaniu żołnierza, pospolitej usłudze, ale prywatnym interesom, terminom, trybunałom, gospodarstwu należy [...]. MałpaCzłow 283.

2. »podarunek; rekompensata«: [...] iedna szlachcianka [...] przyszła do krola na skargę. krol Ukontentowawszy ią iakąś tam Largicyią mowi doniey przebaczcie Pani tak to woyna umie. PasPam 198. Nie dajcie się uwodzić ani koligacyją moskiewską [...] ani largicyami, ani dygnitarstwy, ani obietnicami. DiarSejm 191. Było i to, że wielu takich sztukatorów po województwach, miasto szkody jakiéj poniesienia, dobrze z wojewódzkich pieniędzy łatali fortuny i dóbr nabywali. Udawali bowiem na sejmikach, że się opponują przy województwach, że wiele złego avertunt; mieli téż swoich faworytów, którzy im poświadczali, udawali przed szlachtą niższą o ich przysługach wielkich, a za to dawały im województwa wielkie largicye. OtwFDziejeCzech 182. DON, (Largesse que les Princes faisoient anciennement aux soldats) Donativum [...]. DONATYWA Largicya między woysko uczyniona. DanKolaDyk I, 479. Regimentarz tedy, objąwszy komendę nad obozem, w ktorym najmniej tysiąc ludzi znajduje się, w swoich wielkich namiotach częstuje rycerstwo. Jest to rzecz kosztowna, dają tedy regimentarstwa majętnym ludziom, oprócz tego largicją jaką proporcjonalną rekompensuje im hetman koszt i fatygę. MatDiar I, 692.

3. »rodzaj podatku na wojsko«: [...] płacey dla wielkosci zołnierzow nie tak dostawało largiciiey się umnieyszyło [...]. ZbarDiar 4. A gdy by nie co inszego uważać, tylko żeby tych szarpanin práwdziwych, co ich largicyami zowią niebyło, toby ná sto y daley tysięcy mogło poyść ná Woysko, y ulgę ubogim ludziom, co od głowy płácą. Brać tedy y violenter domagać się tych largicyi, iest uymować ubogim ludziom, ktorzy krwáwo y Pánom robić, y Rzeczypospolitey podatki odbywáć, y siebie żywić muszą. JabłSkrup 40.