W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 19.11.2014
LATANIE rzecz. n
Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (XVI i XVIII), SWil, SW, SJP notują
Formy: lp M. latanie; D. latania; B. latanie; N. lataniem; Ms. lataniu
Znaczenia:
»przemieszczanie się w powietrzu za pomocą skrzydeł lub dzięki wrodzonym właściwościom«: [...] miedzy ptaki niektorzy vżywáią skrzydeł nie do latánia/ ále do biegánia/ iáko strusowie [...]. BotŁęczRel V 14. [Czapla] kiedy ma nástáć niepogodá/ Tedy spiesznym latániem swym ią opowiáda. RoźOff A3v. Niewspominam latania iego [Szymona czarownika], gdy za modlitwą Piotra S. z powietrza vpadł. SpInZąbMłot 5 nlb. Wlepiliście ludzie niebáczni oczy wásze w ziemię [...]: podnieście oczy rozumne iáko ludzie/ pátrzcie ná te okrásy niebá/ vrodzay ziemie/ ná latánie ptakow/ pływánie ryb/ władzą nasienia/ porządek czásow [...]. BirkNiedz 90. Latánie/ lot/ lécenie. Volatus, us. auium [...] Volatura [...] Meatus, us. auium [...] Cursus per aërem [...]. Kn 351. [Dedal] leci przodkiem/ á serdeczny Strách o dziecine cierpi [...] Więc/ by się go nie puszczał/ z pilnością dokłáda/ Y szkodliwe latania sztuki rospowiáda [...]. OvŻebrMet 195. Chłopię ták w latániu swym się rozkocháło/ że/ chęcią nieba zięte/ wodzá odbieżáło. OvOtwWPrzem 310. Ták też y o mrowce Cardanus wspomina/ iż kiedy ma zdechnąć/ tedy się iey w ten czas skrzydłá do latánia wypuszczáią. StarKaz 240. Czemu ptácy ktorzy łowem zyią, lubo są gorący nie piią? Nie piią boby do latania ocieżeli, ale wnich napoy nagradzá powietrze ktorego niemáło w się biorą máiący przestronne płuce. TylkRoz 220. O Czarownic na granice łataniu [!]. [...] iedni trzymaią, że te latanie, stawienie się na granicy, na schadzkach, seymach czarownic, samą myslą dzieią sié, toiest stawiaiąc się tam myślą y czartowskim omamieniem. ChmielAteny III 246. Iaskułki Daryuszowi na Scytow idącemu przez gęste przed Woyskiem latánie, na Chorągwie siadánie, były złym prognostykiem, iáko sam pokazał skutek [...]. ChmielAteny1755 I 522. Latanie, lot, lecenie. das Fliegen, der Flug.action de voler, le vol. T III 719.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz lot I, lecenie, latać, *lotunek.
Autorka: RB