Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: LEDWIE, LEDWO, LEDWA, LEDWY, LEDWE

Słowniki:
nie notują

Formy: ledwie // ledwo // ledwa // ledwy // ledwe

Znaczenia:

1. »omal, prawie«: [...] nieprzyiaćiele zgubiwszy wielu/ tył podáć muśieli/ y ná nich nászy ledwá do miásteczká nie wiácháli. RozprawaWojsk A3. Dźiewczęćiu ledwie śiedm lat/ á iusz wie co choży Co ruchawy pacholek. OpalKSat1650 33. Ledwie nieposzaleli Pludracy od frasunku że się zęmną zmowic niemogli. PasPam 63. Było szczęscie lecz ptakowi [...] Ale nie mnie bo mię takie ogarnęły kłopoty z ktorych ledwiem wybrnął. PasPam 88. Szlachty było w tey fortecy Szlachcianek [...] Bogato druga ustroiona pod złotem y kleynotami ledwie szła. Niedziw że się tam Moskwa darli gwałtem do owey Fortece. PasPam 99v. Luzni z Wolęntarzami tak odwaznie wpadaią na szyki ze ledwie Tatar tak natrze. PasPam 106v. Nad osobą moią iako z Całego Woyska Tryumfowano Iako Złoczyncę Inkarcerowano Szukano, Inqvirrowano ledwie tylko że Niemęczono. Mieczem iednak y Smiercią grozono. PasPam 149v. Mazepa poszedł z Pokoiu ledwie nie z płaczem. PasPam 175. Wszyscy się zawiedli bo y sobie nic niekupiłęm y Sąm ledwie com zdrowo wyiechał niespodziewaiąc się że by mię miał taki napaść kłopot od owych piiakow. PasPam 184. Krolowa Ludwika [...] skarb swój wyniszczyła, zdrowia [...] nad werężyła [...] wpadła w aprensyią zachorowała iakos po białey Niedzieli [...] y umarła. PasPam 202. Panowie Biskupowie Senatorowie powyłazili zpod krzeseł z pod karet w puł ledwie zywi. PasPam 231. Wydra [...] Stroz taki [...]chłopcu ledwie pozwoliła z botow z zuć, a potym iuz nie ukazuie się. PasPam 252. Pokoiki wtych Namiotach tak skryte że ledwie trzeciego dnia znaleziono utaiąną iakąs wezerską dilektę. PasPam 260v. Inszey Dragoniiey co do przedniey Strazy poprzydawano wycięto wiele. Sąm straznik ledwie uciekł asz zgubił Ludzi więcey niz dwa Tysiące. PasPam 264. Ledwie sarknął kiedy mu urzynano Nogę. PasPam 274. OBrazy Tekielego [...] drogo przedawano y ledwo nie kozdy starał się że by w Domu Swoim mogł mieć. PasPam 277v.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ ledwie od strachu nie umierać »bardzo się bać«: Wyszli tedy drzwiami zyzby. Iemu zadney nieczyniąc Wiolęncyiey ow ledwie od Strachu Nieumiera. PasPam 77.

2. »nie więcej niż«: Miásto y powiát Colulski/ miáły przedtym nád sto tyśięcy domow: á dźiś ledwe ich iest 12000. BotŁęczRel V 81. Siłá ná tym zależy, kiedy się w czás wychłodzi, á miánowicie w gorących dniach, w ktorych oprocz tego ledwy 80. razow przez dzień wystrzelić może [...]. UffDekArch II, 83.

3. »nie dłużej niż, dopiero«: Do solimskiej świątnice kwiatek niewinności niesie zmazą nietkniona piastunka Miłości. Ósmy ledwa dzień widzi, według powinności oczyścić niemowiątko zdał statut Miłości. WieszczOgródGur 82.

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1656-1688

Formy: ledwie

Znaczenia:

hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiLedwie się zowey kupy wyiezdzamy az tu moy wyrostek bierzy [...] natroczył złodziey lada czego skorek Raytarskich na podiezdka, a gdy by był przy mnie to by był natroczył Atłasow, Axamitow Rządzikow y koni dobrych nabrac [mógł]. PasPam 96. Ci tesz co byli w obozie zostali iako to wozowi ludzie ledwie co ktory konia do padł to uciekał. PasPam 113. Ledwie Straszowski przyiechał y Uczynił Rellacyią wzięła krola chęc niemoze bydz tylko iedz znowu. PasPam 254.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ ledwie co [... ] to: