Słownik XVII wieku

Znaczenia:

bibl. »związany z Machabeuszami, dotyczący Machabeuszy«: […] z osobliwej łaski swojej, naród polski pod boską łaskawą opieką jego wojujący, jako niegdy machabejski, wszem narodom straszny raczył chcieć uczynić. DembPrzew 12. Iákob záś pielgrzymuiąc w Egipskiey źiemi/ iáko y oćieć y dziad iego/ siłá náwykli obyczáiow/ ktore y potomstwu swemu podáli. Zkąd Pánom Máchábeyskim/ iedęn pozostały/ iáko toż twierdźi Pismo Swięte/ zá nagrobiec wystawił/ z takichże pyramides, przepyszną fábrykę [tekst łac.]. LorKaz 146. THEATRVM ná pułcerklową figurę wedla Páłácu Máchábeyskiego od Herodá Askáłoniey wielkim nakłádem wystáwione, ná ktorym do kołá odrysowáne były Woły, zwyćięstwá, Augustá Cesárzá, złotem y srebrem przyozdobione, gdźie godnieysze osoby ná stopniách do kołá wystáwionych śiędząc, drudzy záś stoiąc ná błaznow, figlarzow Muzykow y kuglarzow odpráwuiących Scenámi Komaedye, y insze igrzyská poglądáli. AdrJeruz 92. To skończywszy spuścił się ku Iordanowi, y po wierzchu wod przeszedszy, zniknął z Oczu. Iam też nazad przebierał się nie bez trudności, y niebespieczeństwa dla Zboycow, ktorymi Palestyna ze wszech Narodow iest napełniona, y Wodz Machabeyski oprzeć się im nie może. DembowAProb 34v. Jáko swiadczy Machabeyska mátka 2. Mach. 7. Synowie moi, nie ia sama członki wasze spoiłam, ále y Stworca światá. BystrzInfCosm D3v. Druga gorá wysoká ná pułnocy Gory oliwney zá rzeką Cedron ná stay cztery od Ieruzálem imieniem Petra Scandali, gdźie tenże Sálomon in gratiam żon swoich Moabickiego Národu, Bałwan wystawił Bożkowi CHAMOS. Ná tey gorze są znáki Zámku Machabeyskiego. ChmielAteny II 558. Cierpieli pro legibus Domini przed Narodzeniem Pańskim laty 166. z Antiochii Ciała ich do Rzymu transportowane, leżą w Kościele S. Piotra ad Vincula Martyr: Rom: Kolonii zaś miasta Obywatele w Niemczech firmiter twierdzą, że u nich sie znayduią ciż Swięci Machabaei, leżący w swoim Kościele Machabeyskim; musi być że Rzym udzielił temu miastu po partykule ich Relikwii. ChmielAteny III 177. Mathathias Kapłan z Asmoneuszow Familii (Machabeyską potym nazwaney) był razem y Arcykapłanem y Wodzem (naśladuiąc Helego, 1. Regum 4. 18.) Tę godność Arcykapłańską y Wodzową, albo Xiążęcą długo piastowali Machabeyczykowie. ChmielAteny IV 487. Jeżeli nam zaś zadáiecie, że my siedmi Bráci Machábeyczykow, mámy zá Swiętych Męczennikow, ktorzy Zákon Ceremonialny záchowuiąc, niechcieli ieść miesa świniego, gdy Antiochiu przymuszał ich mękami, y śmiercią srogą; ztąd wnosić nie możecie żeby Zakon Ceremonialny nie miał bydź zniesiony, bo ná ten czas nie był ieszcze zniesiony przez CHRYSTUSA, kiedy Ci Machabeiscy Brácia żyli. KobŚwiatło 17.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ bibl. Księgi Machabejskie (sz. zm.) »dwie księgi Starego Testamentu opisujące powstanie Żydów, którym kierował Juda Machabeusz«: Toż czynią y pismu ś. Gdy ie o Czyśćiec y Modlitwę zá vmárłe/ z kśiąg Máchábeyskich przemagamy: ná kśięgi sie miecą y onym przyganiáią. SkarZaw 38. Acz y tego swego Czyśćcá trudnoby miał dowieść X. Skárgá z kśiąg tych Máchábeyskich/ choćby się nabárźiey poćił. MoskorzZaw 43. Zażywano w te czasy Swiec Jarżęcych; y zapalano Jch záwsze wielką liczbę, náwet w pośrżod dnia prży gęstych Lampach, co bywało z dawnych czasow znakiem radośći y poszanowania; Oczym się też wspomina w Xięgach Machabeyskich. HylJMOpis 18. Mathatyasz w Machabeyskich Księgach 1. w Rozdziale 2. w Wier: 24. Zyda Bałwanom adoracyą czyniącego zabił. ChmielAteny IV 393. Prawda, że u Pawła S. Coloss. 3. V. 11. y w Xięgach Machabeyskich 2. Machab. 4. V. 47. et 12. V. 29. znayduie się słowo Scyta, y Scytopolis. KleczPocz 21. Także pismo S. księgi Machabeyskie mówią przeciw Antyochowi Tyrannowi: Acz ty nayzłośliwszy w ninieyszym życiu nas tracisz, ale Król świata nas za swe prawa umarłe, na wieczne zmartwychwstanie żywota wzbudzi: lepiey iest od ludzi na śmierć skazanym czekać nadziei od Boga. JelPunkta B7. [...] potym Państwo żydowskie poszło w ręce Kápłanow naywyższych, ktorzy aż do przyścia Chrystusowego, nád waszymi żydami panowali, Ostatni Dom Kaplański był między Machabeuszami, Wodzami Wálecznemi, ktorych Księgi Machabeyskie wspomináią, ktorzy po śmierci Alexandrá Wielkiego z rożnymi nieprzyiaciołámi woiowáli. KobŚwiatło 7. Ten tedy wielki Biskup, w Kazániu swoim, do Duchowieństwá, tych záżywa słow; O wielkie y znáczne Instrumentá Boskie Kápłáni! ná ktorych cáłego pospolstwá záwisło błogosłáwieństwo. Ze záś to iest rzecz prawdźiwa łácno to poznamy ieśli uczyniemy reflexyą, nád Ierozolimą, według iey opisánia w Kśięgách Máchábeyskich wtorych, w Rozdźiale trzećim: to iest w ten czás, gdy záżywáłá pokoiu nienáruszonego, gdy tám kwitnęłá obserwáncya Praw Boskich y ludzkich, gdy od niey wszelki występek, był oddalony, gdy Kośćioł z wielką wenerácyą, y swoi, y Cudzoźiemscy ććili. MansiZałAChPam 2. KRol Antyoch rożnemi sposobámi prześladował lud Boży, iáko czytamy w Księgách Máchábeyskich, áż też wpadł w iednę ćiężką niemoc, wktorey też y umárł, uczynił niektore ákty pokuty naprzod uznał siebie, że iest człowiekiem śmiertelnym, y wielkiem grześnikiem ták o niem Kśięgá wtora Máchábeyska w Rozdziale 9. mowi. TylkStrom 34.