W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 13.03.2025
MACHLARSTWO rzecz. n
Warianty fonetyczne: MACHLARSTWO, MACHLERSTWO, MACHLIERSTWO
Słowniki:
SXVI (machlarstwo, machlerstwo), Kn (machlarstwo), T (machlarstwo), L (machlarstwo, machlerstwo; XVII), SWil (machlarstwo), SW (machlarstwo, machlerstwo) notują
SStp, SJP nie notują
Formy: lp M. machlarstwo // machlerstwo // machlierstwo; D. machlarstwa // machlerstwa; N. machlarstwem // machlerstwem; ~ lm M. machlarstwa // machlerstwa; C. machlerstwom; B. machlerstwa
Znaczenia:
»oszustwo, fałszerstwo«: Nie słyszałem o niej na sejmie; komuś znać gwoli wydrukowano, a machlerstwo w sobie szkodliwe pokrywa. CenzKonstCz III 319. Tá tedy wszystká szkodá nie przez kogo inszego iedno przez máchlerstwá Zydowskie sstáłá się w Rzeczypospolitey. TrakRyc A3. Do końca jednak strzymać nie myśli przysięgi: Tak mu płomień miłości serce zagrzał tęgi, Więc nie zna, co wstyd z wiarą, co jest Bóg z świętemi, Bo machlarstwem miał przodek zdrajca przed wszystkiemi. ArKochOrlCz II 388. O krádźieży w Kśięgách Sámuelowych. NIe wspominam tu iáwnego łgárstwá/ Ná Papieżniki áni máchlárstwá. TajRad C2. Chłop otyły, jak glina. Zatchnie się, komuż wina? Czymże się ucieszyć mam, Lepiej iże gardło dam. Więc szlachectwo udaje, Przed ludźmi tylko baje, A on szpetna robota Nikczemnego żywota. Przy dworze też nie bywa, Na postać się zdobywa, Słowy mię tylko zwodzi, Machlerstwem się obchodzi. WychWieś 8. Máchlarstwo/ vide Szálbierstwo/ Oszukanie. Kn 378. Skozdÿm [...] targuią się, ze iednemu tanieÿ drugiemu drozeÿ ziednegosz postawu Sukno przedaią co darcizna i machlierstwo wielkie iest, Drugie oszukania ÿ Szalbierstwa [...] iako zywnie chcą drogosc ustanowią ÿ przedaią. TrepNekLib 9v. Máchlarstwo/ v. Szálbierstwo Viloimas. SzyrDict 160. Niezáwádźi tu wspomnieć máchlerstwá/ ktorego záżyli z Cesárzem pod czás Tráktatow záczętych przez Máhometá trzećiego/ á zerwánych przez Achmetá nástępcę iego. RicWielJMon 120. W rozdziale 22. Fol. 120. lin. 8. máchlerstwa lege máchlarstwa. RicWielJMon 256. Machlarstwo. Betrügeren, Durchsteckeren. tromperie, fourberie, friponnerie. T III 773. [Człowiek] [...] przeklętey mámonie ofiárował ciáło swe/ ktore pracámi y frásunkámi wędźi; duszę záś swoię záprzedał szálbierstwom/ máchlerstwom/ lichwom y zbrodniom wszytkim. BirkRus 4.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz fałsz, oszustowstwo, oszustwo, *szalbierstwo.
Autorka: ER