Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStp (niedźwiedź, niedźwidź (indeks), miedźwiedź), SXVI (niedźwiedź, miedźwiedź), Kn, L, SWil, SW, SJP notują
T (?) nie notują

Formy: lp M. niedźwiedź // miedźwiedź; B. uż. żyw. niedźwiedzia; N. niedźwiedziem; ~ lm M. uż. nosob. niedźwiedzie

Znaczenia:

»drapieżny ssak z rodziny o tej samej nazwie«: A maćie też w nim dźikie zwierzątá? Są tám zájące/ lisy/ kuny/ sobole/ bobry/ sárny. Iest też tám Ielen/ Loś/ Wilk/ Ryś/ Dźiki Wieprz/ Tur/ Báwoł/ Iednorożec/ Miedźwiedź/ Lew/ Słoń. VolcDial 134. Passuię się tedy zowemi myslami iako zNiedzwiędzięm. PasPam 73v. Był tam niedzwiadek [...] ktorego [...] niedzwiedzie srogo bronili osobliwie iedna wielka Niedzwiedzica. PasPam 176. Był wszysthek długimi tak iak niedzwiedz obrosły włosami. PasPam 176.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Poki w niey Niedzwiedz chodzi, nie przedaway skory. PotWoj 139. ● Szkodaskory przedawac poki Niedzwiedz chodzi. PotWoj 96. ● (war.) Kiedy Niedźwiedziá vderzy gáłąź/ tedy ryknie/ á kiedy go drzewo przywáli/ tedy milczy. RysProv V, 5. Niedźwiedź srogo ná żołądź ryka: gdy gáłąź spádnié/ milczkiem umyka. KnAd 593.

NIEDŹWIEDŹ

Znaczenia:

nazwa własna »herb szlachecki«: Mocnym Lwem y Niedzwiedziem kto się pieczętuię Nie zamruzone oko wbitwie pokazuie. PasPam 270v.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

NIEDŹWIEDŹ

Znaczenia:

astr. nazwa własna »gwiazdozbiór«: Lwa Niedzwiedz[i]a Pannę przyznac to musięmy In Signis Zodiaci [pomiędzy znakami zodiaku] w kathalog liczemy. PasPam 271v.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]