Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: MLEKO, MLIKO

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1613

Formy: lp M. mleko; D. mleka // mlika; mleka; C. mleku; B. mleko; N. mlekiem // mlikiem; Ms. mleku; W. mleko; ~ lm M. mleka; B. mleka; N. mlekami; Ms. mlikach

Znaczenia:

»pokarm produkowany przez krowy, kozy, owce«: Bo bráć z owiec mleko y wełnę/ á ná rzeź ie wilku piekielnemy wydáwáć/ nie Pásterskie iest dźieło/ ále naiemnicze. SmotApol 109. Rzeczpospolita y Maiestaty iaki z nich maią emolument. Ato taki [...] do Skarbu Rzpty drzeć się oslep iak kotka do Mleka. PasPam 133. Precię poznać cedzimleka! Wszystko tym mlikiem częstujesz — Znać jego sobie smakujesz. DialBożOkoń 268. Nektarem i mlikiem szczęśliwości wszelakich płynęły przedtem narodom rzeki, z których przyjemniejszy był nad wszelkie ambrozyje teraźniejsze posiłek. MałpaCzłow 166. Nasi też Polacy mężnie wsiedli na Turka; cesarscy ich pędzili od Dunaju tak dobrze, że jak który na koniu siedział Turczyn, tak uciekać musiał, zostawiwszy nam wszystkie swoje łupy w obozie, który jakeśmy opanowali, tośmy jeszcze zastali potrawy w kociołkach, pieczenie na rożnach, ryży w mlikach; nawet im nie pomogło i to, co już w ostatnim niebezpieczeństwie za najwyższą salwę mają, iż mahometańską chorągiew rozwijają i podnoszą, przy której trup na trupie do ostatniego padać powinien, a tej chorągwi nie odstępować. DyakDiar 64. Zebym więc zaraźliwą, ktora opanowała, materyą pogromił (pamiętaiąc zawsze na części do płodu służące obrażone) przeczyściwszy trunkiem ex senna, manna, cassia nayprzod pierwsze kanały, dekoktu ex sarsaparillia, china, ligno guayaco, radicibus altheae, eringii z mlekiem kozim dwa razy na dzień pić kazałem funt ieden. ListDokt 6.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ białogłowskie mleko (sz. zm.): Nasienie tego ziela dziateczkom w powiciu tym sposobem iáko Cytwarowe nasienie pić z mlekiem białogłowskim/ ábo z krowim daway/ bo tákże z nich czyrw morząc wywodzi. SyrZiel 287. Białłogłowskiego mleka kieliszek wziąc y oleyku Burstynowego kropel kilka wlac [...] GrodzMisc 80-81. Ieżeliby bol [uszu] pochodził z zápalenia [...] wlać do uchá mleká Białogłowskiego z białkiem iáiowym zmięszanego. VadeMed 74. ▲ gdańskie mleko »gotowana śmietana z startymi migdałami«: gdańskie mleko. gekochte Sahne mit geribnen Mandeln. de la créme cuite avec des amandes broïées. T III 367.