1. »taki, który dużo może; potężny; bogaty«: Ujrzym tu [w kronice Jachima Bielskiego] jako żywiące, Pany przodków swych od Lecha płynące: Bądź to książęta, bądź możne hetmany, Bądź którym złoty tron z koroną dany. GrochWiersze 243. Abowiem dáć spráwę o tym co się dzieie ná świecie/ iest łacna rzecz każdemu/ ktory iákokolwiek świádom rzeczy/ y chce w tey spráwie zábáwić się: lecz poznáć przyczyny dla ktorych iedno Páństwo y Rzeczpospolita zostáła możnieyszá á niż druga/ w tym się pokázuie sławá dowcipu y rozsądku. BotŁęczRel III 1. Miedzy Prałatámi/ pierwsze mieysce maią [...] Arcibiskup Sálzburski/ możny/ y dla godnosci/ y dla bogactw. BotŁęczRel III 73. [...] koni u nay moznieyszey Boiarki Para wtey Kołymadze [...]. MasDiar 63v-64. Czásu bowiem iednego [Szymon czarownik] rzekł Neronowi/ żebyś wiedział możny Cesárzu iżem iest Synem Bożym/ każ mię ściąć/ á ia trzeciego dniá zmartwychwstánę. SpInZąbMłot 406. Wielkie bogáctwá/ wielkie siły miáło/ Lecz Páństwo przez się możne y kwitnące. Możnieysze sam Krol czynił z káżdey strony/ W cnotach Krolewskich/ w woynach wyćwiczony. TasKochGoff 421. [...] nie oszukacie tego ktory wszystko ma w ręku, ktory możnieyszym iest nád wszytkie potęgi wásze [...]. BirkNiedz 155. Na taką concurrencyą trafiełem ia nieborak [...] nyc prawie nadzieie niemaiący abym s tak dostatniemi y moznemi concurrentami [...] co wskoráć [...] mogł. OssJŻyw 42. [Bóg mówi do Mojżesza] Puść mię/ á wytrácę je/ y wygłádzę imię ich pod niebem/ á ciebie uczynię w narod możnieyszy/ y większy niźli ten. BG Pwt 9, 14. Ponieważ Abráhám pewnie rozmnożon będzie w lud wielki y możny: á w nim będą ubłogosłáwione wszystkie narody ziemie. BG Rdz 18, 18. Nápisawszy list/ w ten sposob; Klaudiusz Lizyasz Namożniejszemu Stároście Felixowi zdrowia życzy. BG Dz 23, 26. Możny/ Potens [...] Valet opibus & potentia [...]. Kn 434. Ná kontempt przyiacielski Książę zádumány/ Tákli między możnymi on Roziemcá Pány Do tey przyszedł zniewagi [...]. TwarSLeg 37. Wdzięcznością mu [księciu Zbaraskiemu] y oczy/ y skronie pałały/ A łuny/ ktore z drogiey száty się zrażáły Glańce niosły dálekie [...] Nie inszych był Scypio oczu y powági/ Gdy po możney zburzeniu wrácał się Kárthági [...] TwarSLeg 66-67. Monárchy tak możnego/ y my pogotowiu Czekalismy w Wołoszech/ przeczuwszy o zdrowiu. TwarSLeg 78. Ludzi możnieysze w oney zgrái z pospolstwem idące, zowie Pentheus Smokorodámi, y plemieniem walecznym [...]. OvOtwWPrzem 126. Pogánie, áby Kápłáństwá ich tym poważnieysze były, y żeby mogli mieć z ludzi wielkich obrońce nabożeństwá swego, poruczáli więc kápłáński vrząd, ludziom możnym, y zacnym. OvOtwWPrzem 524. Bo y Turnus poległ/ y Ardea zburzona/ Możnym miástem, poki był Turnus żyw/ wsławiona [...] OvOtwWPrzem 584. Pisze Kromer o iednym człowieku dostatnim I moznym oraz ale przytym srogim zdziercy Ktoremu gdy przy smierci Xiądz załowac kazał Rzecze day mi z tym pokoy Iuzem ia diabłu Dusze y ciało oddał iuz Bog skazał decret [...]. OpalKSat 21. A iako dla fortec gęstych y porządku swego Panstwo [Holandia] nie tylo Mozne, bogate, ale y swiatu wszytkiemu straszne [...]. NarArch 35. Zgoła fortec głownych Realnych potęznych nie zeydzie się budować [...] ieno albo Panu barzo bogatemu, X[ią]żęciu Moznemu, krolowi; albo tesz kosztem Rptey. NarArch 37. Inny Rotmistrz będąc Panięciem moznym ma czeladzi y dworu swe[go] ze sto człowieka [...] a inny Rotmistrz Chudy Pachołek [...] ledwie dziesiątek człowieka [...]. NarArch 104. Takąsz miarę y Raytarom polskim daią lecz iesli chorągiew zacna y moznego Towarzystwa tedy rowną z wysszemi kozackiemi [...] chorągwiami dawane bydz maią [...]. NarArch 104. [...] wszytkie niepogody, przytym z okazyjej początek wojny kozackiej, także wiktoryją szczęśliwie pod Beresteczkiem przez Najaśniejszego i Namożniejszego Monarchę Jana Kazimierza, Króla Polskiego, Pana naszego miłościwego uczynioną, (o której napirwszy raz z drugim okrętem zjechawszy się na morzu usłyszałem) co z większego opisałem. BorzNaw 36. Tobie, można Wenero, i twemu dziecięciu (Bym zupełny zostawał w świętym przedsięwzięciu) Dawałem w upominku bogate obiaty [...]. ZimBSiel 128. [...] ná perłowey Konsze/ po Oceánowey Drodze/ można Wenus płynie/ Ná kochánym swym Delphinie. GawDworz 15. Ieśli cię ieden niezmoże/ Wiele rąk przemoc cię może. Biją y Lwá choć możnego Biją Słonia ogromnego [...]. GawDworz 77-78. Ani on nad cię możniejszy, ani ty Jesteś z nim związkiem pokrewności zbity [...]. MorszAUtwKuk 99. Cesarz iest namożnieyszy z Monárchow. Der Kayser ist der mächtigste unter den Monarchen. DobrGram 399. Talassius ieden z moznieyszych Senatorow upatrzywszy sobie dziwnie nadobną dziewczynę kazał ią wziąc dla siebie zazonę [...]. PotPrzyp 11v. Znaczna zaprawdę krzywda: Najmożniejszych i najdostatniejszych kupców w Krakowie najwięcej na czterysta złotych taxowali [...]. MarkZap 24. Albo gdy z wozem potrzebá, trzy Niedziele Szárwárku możnieyszym Mieszczánom, zá woz ieden, (na dwie tylko mile iázdy po drzewo, áby się iednym dniem wrocić wcześnie można) wytrąciwszy. FredKon 56. Krystus możny/ Kámień nárożny/ ktorym Budownik wzgardził niezbożny. KancPol 193. Widział swiat wszytek, kiedy w brąmy iego Wiezdzał Krol Szwedzki, iako do Swoiego: Czym tákie miasto dało znáć Kazdemu, Ze rády niemasz Panu tak moznemu Vporęm stwawáć, ktoremu potrzeba Kazda Wygráná zá powodęm Nieba. OblJasGór 55v. Idźcie Wy Młodzieniaszkowie y Wy możni Pánowie (Szláchto) do grobow Oycow wászych/ á uważaycie/ czym przed tym byli/ y czym teraz są! GdacPrzyd 51. [...] począł zaraz społkować z drugiemi moznieyszemi Kozakami, ktorzy także ponosili znaczne krzywdy od niektórych Panów naszych Polskich, y powoli zaciągać Ludzi, kupic się y bunty podnosić począł. HistBun 2. Deliberacyja [...] jest to anatomija polityczna rzeczy każdej przez propozycją podanej [...], z której informowany umysł radzącego pojmuje i uznaje, co jest słabszego, co możniejszego, co pożyteczniejszego, co szkodliwszego, co trudniejszego, a co podobniejszego [...]. LubSArtDąb XI, 19. Wielką to kazdy Fortuną poczyta, Tak moznych Krolow, dwu Rodzonych Braci, Ze wdomu swoim gosciami przywita [...]. PotSyl 114. Ieśli słowu twemu Któreś wyrzekł, vczynisz dość, będziesz iednemu Podobny młodzianowi, ktory z przyrodzenia roztropnego dowcipu był, á z vrodzenia Zacny z możnych rodzicow. DamKuligKról 117. Prawdę Lew, w łápách trzyma, ták się dzieie ná wsze Swiátá strony, że prawdá, przy możnieyszym záwsze Do działu, lubo idzie, z uboższym przed Sędzie? Wszędy wygra, bo iego spráwiedliwa będzie. PotPocz 153. Więc ty przybyway mozne Xiązę Zkroi! Przez ktorego miecz, Dom moy mocno stoi. DrobTuszInf 37. Przy nas zas wszyscy wierni Oyczyzny Synowie, zadną zakałą sprosną nie zmazani Senatorowie, Męzni y mozni Oyczyzny swoiey Zastępcowie w iedną zgodną Rzeczpospolitą zebrani rezyduio. SzołHist 17v. Trafi się znowu taki, ktory y przez urodzenie y substancyą mozny choć bez żadnych zasług, trudno mu odmowić, żeby się nie mścił przez fakcye przeciwko krolowi: tacy wydzieraią gwałtem. LeszczStGłos 32. Powtore, żeby tych, ktorzy możnieysi są, y ktorym dał Pan Bog obfitość większą, prosili, nápomináli, Sądem Boskim y wiecznym y doczesnym grożąc karániem, do Kompasyi nád ubogiemi pobudzáli. DanOstSwada V, 11. Możny. 1) mächtig, vermögend. [...] puissant, fort. [...]. T III 870.

a) »taki, który ma dużo czegoś cennego«: A widząc go [Tereusa, króla trackiego] bydź w ludzi/ y w skarby możnego [...] Pándion/ zięciem swym mieć barzo sobie życzeł. OvOtwWPrzem 236. Lecz ledwie doydzie ordynans ich ucha, Ochotne woyska iusz maiąc wparacie, Iako kiedy kto wpełen ul pczoł dmucha, W okrętach Egipt mozny, y wArmacie, Konno Armeni [...]. PotSyl 118. [...] możne w ludzie Państwo. T III 870.

b) »o działaniach: skuteczny«: Záwsze w zásadzkę miey spráwy pobożne/ Dobre vczynki z cichym prochem możne/ Do dział burzących. JurkPieś C2. Przywiedźcie mi do domu męża możne czary, Przywiedźcie, bowiem żal mój nie ma żadnej miary. SzymSiel 128.

2. »możliwy«: Możny/ quasi passiuè ktory możé być/ v. Podobny 2. Kn 434. Możny. [...] 2) möglich [...] possible [...]. T III 870.