Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: MUNSZTUK, MONSZTUK, MUŃSZTUK, MUSZTUK

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1608

Formy: lp M. munsztuk // musztuk; D. munsztuka; C. munsztukowi; B. uż. nżyw. munsztuk // monsztuk // muńsztuk // musztuk; N. munsztukiem // musztukiem; Ms. musztuku; ~ lm M. uż. (n)osob. munsztuki; D. munsztuków; B. uż. nosob. munsztuki; N. munsztukami; Ms. munsztukach

Etymologia: <niem. Mundstück>

Znaczenia:

1. »część instrumentu dętego, ustnik«: Z koro się tedy troche rozedniało zaraz przez Monsztuk kazano trąbić wsiadanego. PasPam 93v. Cichusiensko [!] przez Munsztuk zatrąbiwszy Sapiei nic niepowiedziawszy ruszylismy się. PasPam 111v. Hasło przez Musztuk otrąbi, etc. ChmielAteny1755 I 83.

2. »żelazne wędzidło do kiełznania koni«: Wtym koń, zapalony Gniewem, zbytnią zazdrością niemniej pobudzony, Nic ni o czym nie myśląc, i muńsztuk i siodło I człowieka wziął na się, bo go to uwiodło, By widział prędką pomstę. VerdBłażSet 41. Włosz wędźidło i muńsztuk twoy ná zmysły i członki ćiáłá mego/ á będąć záraz pokornie poddáne i spokoynie posłuszne. DrużbDroga 261. Twardo ustemu koniowi czasęm y Arabski niepomorze Munsztuk. PasPam 121v. Kulbaka z wojłakiem, musztukiem, rzemieniami, tebinkami, strzemionami i wszystkim, co należy porządkiem. InwKal II 82.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ munsztuk arabski (sz. zm.): Twardo ustemu koniowi czasęm y Arabski niepomorze Munsztuk. PasPam 121v. Nieuchronna śmiertelność munsztukiem iest Arábskim pychy y ánimuszu wyniosłego AndPiekBoh 48.