W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 30.03.2023
MOST rzecz. m
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1618
Formy: lp M. most; D. mostu; C. mostowi; B. uż. nżyw. most; N. mostem; Ms. moście; ~ lm M. uż. nosob. mosty; D. mostów; B. uż. nosob. mosty
Znaczenia:
»o budowli tworzącej drogę nad wodami«: Most buduje przez Drwęcę i bardzo pilno, gwoli czemu i ja tum stanął nad Drwęcą, abym w taż most rzuciwszy mógł excursiom jego wstręt czynić, abym Gołub i Toruń zasłonił, dokąd on zmierza. KoniecSListy 129. Złamał się pod nim dyl w moscie. PasPam 52v. Iest tam rzeka Drucz na ktorey były Mosty. PasPam 111v. Ze tłumem wielkim na cisnęli się na most z łamał się most dopiroz tonąc. PasPam 245v. Turcy w nogi iedni do Mostu drudzy do Fortece. PasPam 265v. W owym Tumulcie u mostu sami się Zabiiali. PasPam 266. Uczyniła się wielka mostowi Violentia że się rozerwał. PasPam 266. Wszyscy Niemcy za Mosty Sromotnie ustąpili Mosty na Donaiu kosztem pobudowane samisz spalili. PasPam 267v. Tandem 3 Aprilis, zebrawszy się na siły, bo miał saxonów 4000, związkowych chorągwi acz bardzo kusych 70, konfederackich kilkanaście, na tę stronę zbudowanym przez Wisłę mostem przeprawił się pod Piotrowinem, mając chęć attakować Rynszeldta, który o milę stojąc gdy podemknął się dla dania królowi batalii, obaczywszy król następujące wojsko szwedzkie in fugam se dedit; najpierwéj polskie chorągwie uciekły, potém Augustus bojąc się angustiam z sasami umknął. ZawiszaPam 228.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Związki frazeologiczne: lec mostem »lec pokotem«: A skoro się ci zblizą [janczarzy] [...] Wszerz y wzdłurz ich osypą, ołowianem Gradem Legło Mostem Poganstwo: wziąwszy wgołe bębny. PotWoj 92. Ległosz to tedy Poganstwo mostem, Zywcem to Gnano Stadami do Wiednia. PasPam 260v. ◆ położyć kogoś mostem »położyć kogoś pokotem«: Iako tedy tych tak y tamtych, połozylismy mostęm. PasPam 60.
Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: (war.) Polski most/ Niemiecki post/ Włoskie nabożeństwo/ wszystko to błazeństwo. RysProv XIII, 1. ● Odstąpił Nieprzyiaciel od Troscianca y poszedł ku Humaniu, a mytez trzymaiącsię przypowiesci starey, uciekaiącemu Nieprzyiacielowi most buduy y tak z pod Ładyzyna znowu Woysko naswoie poszło Consistencye. DrobTuszInf 24.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
MOSTY nmos blp
Formy: lm D. Mostów; Ms. Mostach
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiPrzyszła wiadomość, że armata wojska litewskiego przeprawiła się przez Niemen w Mostach i wojsko z Kobrynia wyszło, a insze poszło na Pińsk i Słuck. ChrapDiar I 369.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: SPas