Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»instrument muzyczny zbudowany z kilku drewnianych piszczałek o różnej długości, fletnia Pana, syringa«: Nád to/ iáko piszcżałek/ multianek/ bębnow/ trąb y inszych tegoż rodzáiu kárcżemnych dud/ dźiał y rac/ ták też obłudnego bicżowánia/ popiołu y ogniá/ źioł y roże poświącánia/ y inszych wymysłow/ przez ktore imię Boże bluźnione bywa/ vżywánie/ áni ná prog Wschodniey świętey Cerkwie nie wstąpiło. SmotLam 85v. Cośćie zá gracże mieli. Piszcżki (Trębácże) y skrzypki/ też jednego z multánkámi. VolcDial 50. Dla muzykow/ dla skrzypkow/ co máią złe żony Mam pisczałki/ multánki/ y grodeckie strony Kiedy wam żony łáią w ten czas głośno grayćie/ Iak możećie niewieśćie wrzaski zágłuszayćie. FraszNow B4v. Multánki v. Gáydy. Kn 436. Rzekł: y do niesłychánych kunsztow się szykuie/ Y przyrodzęnie wznawia: w rząd piorá prowádźi/ Z mnieyszych biorąc; gdźie krotsze podłużnym się sadźi/ Iákby wzgorkiem rość miáły/ ták multanki stáią. OvŻebrMet 194<184>. Dudki są, bączek máiące z kilką piszczeli, ktore multánkámi zową po Polsku, dla tego, że w Multáńskiey źiemi nawięcey ich záżywáią. OvOtwWPrzem 39. GDy się Argus pytał, z czegoby multánki one były vrobione? Merkuryus powiedżiał, ze trzćiny, w ktorą kiedyś Syrinx pánná byłá przemieniona. OvOtwWPrzem 40. Y Wy się ćieszćie/ ktorzy swe kochanki W Akryzyowym zámknieniu gdźie maćie/ Y zá trudnymi Oycowskimi śrzánki/ Do nich przez skáły tylko záglądaćie/ Lub w ćiche Cythry/ lub proste Multánki/ Około chodząc śćiánom przygrawáćie/ Záwszeć iest Wenus swoim ná pomocy/ Ale złodźieiom nałáskáwszá w nocy. TwarSDaf 86. Ten piosnki śpiewa i wieśniackie wiersze, Ten wianki wije, ten z sitowia wiersze, Ten przy skaczących po trawie barankach Gra na multankach. MorszAUtwKuk 163. Tamtym klęsły, tobie się odmą jak multanki, Że w której dzisia chodzisz, nie opniesz katanki. PotPoczKuk III 399. Czyli/ lubo smutna Twarz go twoiá zábiłá/ czyli szczęście iákie Rzadkie bárzo. Y owszem żebysmy mieć tákie Mogli częściey zdobyczy/ zostan iuż tu známi/ Ia tym czásem między się inszymi skorámi Tą będę popisował/ y nosząc ná sobie Pomniał záwsze/ żem się nią obłowił przy tobie/ W Multánki przygrywáiąc/ y ták iáko vmiem/ Spiewáiąc cię ná wieki. TwarSPas 62. A kiedym biegła, ja uboga służka, Do tej stajenki, aliści pastuszka Chciał mnie wyprzedzić z swymi multankami, Jednak ja przecię z mymi skrzypeczkami Zagrałam pierwej skoczno, weseluchno. KolBar II 666. Muzyki było pełno multyanki głosne Bęben skrzypice trąby y gęsle niesprosne. Zbornik1736 36v. Multanki, plur. Sack-Pfeiffe, Polnischer Gock. sourdeline, musette. T III 874. Minął czas, gdy nie stroyne, a razem chrypliwe Drużbow naszych multanki, brzmiały piosnki dziwe; O kwieciu co z młodzieńca urosł w oka-mgnieniu, O dawnym Akteonie, a potym Jeleniu, O łasych na cytryny Atalantach, albo Swywolnych Galateach... EysMoeris 2. Tu cnota, tu niewinność, tu przyiaźń życzliwa Przez multanki się prostych pastuszków ozywa; Ucząc, iako się człowiek ma zachować, ktury Zrządzon do społeczności od matki natury: Czego ma pragnąć, iako swe miarkować żądze, Jak więcey stać o cnotę, niżli o pieniądze. NaruszASiel 3. W Sykulskiey Muzy wdzięki Szymonowicz płodny, Zimorowicz sioł Ruskich, po nim Skotarz godny, I Gawiński w pastusze wdzięcznie dmiąc multanki, Chwalebny spór z dawnemi wiedli o Sielanki. DmochSztuka 14. Tak rano? moia siostro! ledwie pierwsze dnienie Rzuciło na świat czarny, swe słabe promienie; Ledwie gdzieś słychać tony pasterskich multanek, Ledwie kogut przywitał wesoły poranek, Ledwie co wcześne ptastwo poobudzało się, Ty wstałaś moia siostro i biegasz po rosie. GesChodSiel 80. Dźiś pásterze wykrzykáią/ Piękne głosy wydawáią. Gráią w dudki y multánki/ Drudzy cżynią wywijánki. ŻabSymf D4v.