Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»pokrycie cienką warstwą czegoś, często tłuszczu, natłuszczenie«: Námázánie/ námászczenie/ násmárowánie. Kn 466. Sadło zWieprza białłego ktorego zaraz po oprosieniu się swinie oczyscic poki Cÿcka nie Ukusza Matczego Ukarmic go potym iako Uroscie y Sadło chowac zabiwszy do nasmarowania barci [...]. GrodzMisc 108. Bánkietu Monárchy Niebieskiego, Iáłowcowe drzewo sto lat bez náruszenia w pniaku swoim stoi/ węgle Iáłowcowe rospalone przysypáć tymże popiołem/ przez cáły rok nie zgáśnie/ przed iego ogniem węże vćiekáią/ z skorek iáłowcowych popioł z wodą zmieszány/ trąd z twárzy zá násmárowániem zdeymuie. HercBan 8. SMáruy máśćią Topolową, potym uwarz Rożą y kwiát Bzowy w Winie, maczay chustki, y zá káżdym násmárowániem, przykłáday choć ná noc. PromMed 33. Mydłá cztery łoty, máśći Bobkowey łot, rospuść nád ogniem sadło z mydłem, zdiąwszy z ogniá, włoż inne rzeczy y mieszay ná chłodźie áby się żywe srebro wtárło, żeby go znáć nie było, smáruy tą máśćią ćiáło, nie tykáiąc grzbietá áni stáwow, będźiesz wolen od tego robáctwá, przez Mieśiąc, zá iednym násmárowániem; lecz że nie káżdego náturze żywe srebro służy, więc beśpiecznieyszy sposob podáie się táki. PromMed 211. WEś Máśći Topolowey coć się zda [...] smáruy krzyże, po násmárowániu posyp Koperwásem palonym. CompMed 581. [...] można też żabę rozdarłszy, na obrażone mieysce przyłożyć, toż dopiero dostawszy oliwy, mieysce obrażone i znaczną okolicę wedle niego przy ogniu ogrzawszy, iako naylepiey oliwą rozcierać, powtarzaiąc to często do dnia iutrzeyszego, a chociażby i do kilku dni, na noc zaś po nasmarowaniu rany i okolicy, namoczywszy bibuły dwa kawały w oliwie, nią mieysca obrażone szeroko obwiń i pacyent niechay teyże oliwy dwie filżanki w kilka minut iednę po drugiey wypiie, byłoby dobrą rzeczą, gdyby zaraz po ukąszeniu dostawszy pacyent oliwy, napił się iey, co wszystko powtorzonym bydź może, doświadczone to lekarstwo iuż wielu uratowało. PerzLekarz 159. Gdy iuż wychnie, wyskrobay go dla wygładzenia, y posmaruy znowu gipsem iak pierwey; gdy to powtórne nasmarowanie wyschnie, trzeci raz nasmarować trzeba papier bleywasem z lnianym pokostem, dobrze utartym; lecz trzeba, aby to trzecie powleczenie było bardzo ledkie y dobrze wygładzone. AlletzAlb 210.