Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »dając komuś jeść, zaspokajać jego głód«:

Rekcja: kogo, co; czym

Otwierasz rękę twoję/ á násycasz wszystko co żywie według upodobánia twego. BG Ps 144, 16. On [Pan] czyni pokoj w gránicách twojich: á nawyborniejszą pszenicą násyca cię. BG Ps 147, 14. Násycam kogo [...] Satio turtures [...]. Kn 479. [...] Kuchmistrz ma [...] ná gościach się też znáć [...] Posłow Francuskich, Francuskiemi, Niemieckich, Niemieckiemi, Włoskich, Włoskimi, Polskich Polskimi násycáiąc Potráwámi [...]. CzerComp 9. [...] o Domowych [zwierzętach], ktore oczy na Podworzach, Oborach, Pastwiskach; apetyt zaś nasycaią na Stołach, nic mowić niechcę, bo Curiôsitati non garrulitati incumbo. ChmielAteny1755 I 591. Nasycam, v. m. F. nasycę. 1) sättigen, satt machen. [...] assouvir, rassasier; apaiser la faim. [...]. T III 945.

2. »o pożywieniu: dobrze zaspokajać głód«: Przecz wynákładacie pieniądze nie zá chleb/ á pracę swą ná to/ co nie násyca? BG Iz 55, 2. Rosoły z Kur, Masła Jęczmiennego lub owsianego Kleiku gotowane [...] dobrze nasycaią y tuczą. BeimJelMed 328.

3.przen. »zaspokajać czyjeś potrzeby lub pragnienia«:

Rekcja: kogo, co; czym

Spráwiedliwy je/ y násyca duszę swoję: ále żołądek niezbożnych niedostátek cierpi. BG Prz 13, 25. Któreż miásto podobne jest Tyrowi/ wyciętemu w pośrzodku morzá? Gdy wychodziły towáry twoje z morzá/ násycáłoś wiele narodow: mnostwem bogactw twojich/ y handlow twojich/ bogáciłoś Krole ziemskie. BG Ez 27, 32-33. Násycam kogo [...] Satio cupiditatem [...] Satio cor, iram [...]. Kn 479. [...] ten Naś: Sákráment iednáko wszytkich násyca/ łáskámi niebieskiemi/ ták wielkiego/ iáko y máłego: ták bogátego iáko y ubogiego. StarKaz 39. Wnidziesz w ogród, aż stu farb w oczach staną kwiaty: Te szarłat, te purpury, te żywe granaty, Te wyrażają koral, te barwę perłową, A co tylko kolorów, oczy ludzkie zdrową nasycają uciechą, te wonią, te wzrostem; Aż i ruta z szałwiją, aż pokrzywa z ostem. PotFrasz4Kuk I 378-379. Podz tedy ządze swoie dobra pospolitego chciwe, w cudze Narody obcemi łupami nasycac, a swiętego Skarbu Rzymskiego staredawnemi przekląstwy obwarowanego nie waz sie uwłaczac, abyc go nie przyszło zdrowiem y zyciem swoim wypłacac. SzołHist 16v. [...] czemu? przepragnione życzliwych społ Braci Waszych żądze oczekiwaną nasycać nie macie pociechą, ábyśmy żyć y radzić mogli, teraz spokoynie, ná potym bespiecznie. DanOstSwada I, 208. Ma bydź Poseł wielkiey pacyencyi ná niektore dyzgusta Turkow [...]. Prezentá u tegoż Národu [...] w tym moderamen potrzebne, abyś ich ánimysz [!] trzymáł w expektátywie, apetyt ich do bránia ostrząc, á nie rázem násycaiąc. ChmielAteny II 492. Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 2) fig. sättigen, stillen eine Leidenschaft. [...] fig. rassasier, assouvir, contenter une passion. [...]. T III 945.

4. »nasączać jakimś płynem«:

Rekcja: co; czym

Pięć pánien piąci smysłow vciechy trzymáią [...] A TRZECIA záś wonnymi Pizmy/ Zybetámi/ Y drogimi násyca zapách perfumámi. MorszHRoz A2. Nasycam, v. m. F. nasycę. [...] 3) träncken, einträncken mit etwas [...] abreuver, humecter, emboire, impregneur qu.ch de qu.ch. [...]. T III 945.