Słownik XVII wieku

Słowniki:
SStp, SXVI, Kn, T, L (bez cytatu), SWil, SW, SJP notują

Formy: lp M. nasycenie; D. nasycenia; B. nasycenie; N. nasyceniem; Ms. nasyceniu

Znaczenia:

1. »uczucie zaspokojenia głodu«: [Wilk] áni o głodu swego dbał skończenie/ Ani o żadne/ z mordu/ bydląt násycenie [...]. OvOtwWPrzem 447. [Cato] nigdy zadnych pokarmow y napoiow wysmienitych do nasycenia swoiego nie zazywał. SzołHist 12v. Nasycenie. 1) Sättigung, Erfättigung [...] assouvissement. rassasiement. T III 945.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ do nasycenia: Y rzekł Mojzesz: Da wam Pan w wieczor mięso do jedzenia/ á chleb ráno do násycenia [...]. BG Wj 16, 8.

a) »przesadne najadanie się«: Záwsze przy násyceniu (przy obżárstwie y pijáństwie) nayduje się psotá y rospustá [...]. GdacKon 33.

2. »uczucie zaspokojenia jakichś potrzeb lub pragnień«: PYTAGORAS powiádał/ iż do Rzeczyposp. napierwey się prowádzą roskoszy/ zátym násycenie/ potym gwałty/ á náostátek zginienie. BudnyBPow 65. Sławá iey głośna wszędzie/ do stołu krzykliwe Brzmią trąby/ w bębny biią: A żądze iey chciwe Násycenia nie znáią [...]. MorszHRoz A3v. Ja dusze głodnej jestem posileniem I nasyceniem. KolBar II 663. [...] kiedy krolowie nie będą mieli sposobow do nasycenia swoiey ambicyi, ufność nasza się ufunduie do Panow [...]. LeszczStGłos 36. Gdy tákie ich zábawy były, dni całe krotkie im się być zdały do násycenia ich [Hipolitowi i Julii] chęći, ktore mieli patrzyć záwsze ná się, á gdy się rozeszli, w ten czás dopiero widźieli, że wszystká ich satysfakcya byłá ná tym, żeby pospołu być záwsze z sobą. AulRaczHip 9. Tatarowie znowu z niezliczonemi Woyskami naszli Polskę, Sendomirz zrabowali, Zamek Sendomirski zdradą dobyli, i wszytkich ludzi wycieli, Pannom tylko dla nierządu nasycenia przepuścili [...]. ŁubHist 32.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ do nasycenia: Polowałem często, a zwłaszcza na niedźwiedzie wyjeżdżałem, ale bez szczęścia [...]. Zające zaś i liszki do nasycenia szczwaliśmy. ZawiszaPam 102-103. [...] w domu twoim bywam, bo <ci> się napatrzyć dostatecznie w rozgarnieniu i rządzie, do nasycenia pojąć [...] nie mogę. MałpaCzłow 250. ▲ bez nasycenia: [Królewicz] miłością Chrystusa zrániony Tego żądał, ktory ma bydż práwie żądány. Ktory iest wszytek słodki, wszytek pożądány. Y táki, ktorego my do wieku skończenia Nászego, mamy záwsze chcieć bez násycenia. DamKuligKról 216. [Jozafat i Barlaam] Potym się, rzekszy Amen, obłapią wzáiemnie, Ciesząc bez násycenia swe żądze przyiemnie. DamKuligKról 281.

3. »nasączenie czegoś jakimś płynem«: Nasycenie [...] 2) Eintränckung mit Oel [...] abreuvement, l'action d'impregner. T III 945.

Znaczenia niepewne:

1, 2: Násycenie/ syt/ sytość/ dosyt. Satietas cibi, vitae [...] Satias [...] Ad satiatem: cum satiate: fessius satiate videndi [...] Saturitas [...] In expletione naturae summi boni finem consistere [...] Saties [...]. Kn 479.