Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»taki, jaki dała natura, przyrodzony«: Co kolwiek ma wsobie zalu Serce. to Ięzyk iako iego naturalny Interpres Swiatu ogłaszać musi. PasPam 136v.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ balsam naturalny: Bálsam náturalny, iest bárdzo skuteczny [na kamień nerkowy]. CompMed 337.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ członki naturalne białogłowskie »żeńskie narządy płciowe«: Części do rozmnożeniá národu ludzkiego należące . [...] iáko są: czło[n]ki naturálne męskie [...] y Biáłogłowskie. [marg.:] Partes genitales KirchFac 8. Przez członki naturalne biáłogłowskie uważáć się máią części przyrodzone [...] y macica. [marg.]: Partes genitales muliebres KirchFac 65.

NATURALNA
w funkcji predykatywnej

Formy:

Znaczenia:

»jest naturalne«: Przyznać, źe wolą z wolnośćią złącźoną trudno pohámowáć, ktora ma sobie za niewolą wszystko, czego dokazáć nie moźe; prawda źe woli, nic nie moźe przyniewolić, gdyź to naturalna kaźdemu concipere wolą, lubo nie uwaźna, ieźeli kto rozumie, źe moźe wykonáć to, co chęć zamyśli, ale iakoź tandem przyiść ad hanc uniformitatem opinij, ktora sama czyni y szczęśćie, y porządek in statu libero, nie rozumiem snádnieyszego, gdyby kaźdy z nas trzy máxymy pro regula záłoźył woli swoiey. LeszczStGłos 148. 3tio I Rzeczypospolitey potrzebna, áby Polka byłá, bo náturalna kochać Narod swoy, y gdy postrzeże w Krolu Mężu swoim, iáko to boku blizka, że co in praejudicium wolnośći nászych myśli, prędzey się Polka z Polakami wstawi, niż Cudzoźiemká [...]. RadzKwest 74-75.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]