Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»człowiek nowo nawrócony na jakąś religię«: Odpráwuią tám bárzo okazále chrzest święty/ vbieráiąc w nowe száty Neofity: przystáwiáią zacne kmotry: w trąby/ w bębny/ w pisczałki gráią: vlice y mieyscá/ przez ktore prowádzą do chrztu/ przybieráią: tákże y on kośćioł w ktorym bywa chrzest/ ozdabiáią: przybywáią Biskupi/ y vrzędnicy krolewscy [...]. BotŁęczRel IV 178. To iest ieden kásztel nie dáleko od Amácusy/ ktorego Pan obłudnie został Chrześćiáninem/ áby tylko powabił do swego portu nawy y hándle Portogálskie: á potym odstąpił/ y podniosł srogie przeszládowánie ná neofity swe poddáne/ ktorzy się iednák mężnie popisáli. BotŁęczRel IV 187. Ale choćiaż Pan z Goto/ ktory był máło przedtym przyzwał Oycow do swey kráiny/ kazał poobáláć kośćioły y krzyże v śiebie postáwiáne/ y syn P. Fránćiszká/ dla boiáźni táił swego Chrześćiáństwá; iednák nie schodźiło ná státku y przespieczeństwie w Neofitách/ ktorzy pod czásem ták złym/ stáwili się iáko stárzy żołnierze/ á práwie wszyscy/ y iáko ći/ co przywykli y złemu y dobremu [...]. BotŁęczRel IV 192. Z tych dwoygá zátrudnienia pochodźiły rozmáite defekty w náwroceniu Indianow: Ieden był/ nieumieiętność/ w ktorey Neofitowie zostawáli/ y máłe zrozumienie rzeczy potrzebnych ku zbáwieniu: ábowiem będąc pochrzczeni bez náuki wprzod/ máło co więcey w nich znáydowáło się Chrześćiáństwá/ oprocz wody: y vdawáli się/ áby o nię prośili/ więcey dogadzáiąc Cácichom ábo pánom swym/ ábo Hiszpanom: y żeby to byli czynili/ co widźieli v drugich [...]. BotŁęczRel V 61. Nie było Kollegia/ gdźieby młodźi nákłádano ná Náuki/ teraz y dosyć y bogátych/ gdyż są dla Anglow/ Niemcow/ Czechow/ Węgrow/ Gotow/ Szwedow/ Grekow/ Syryiczykow/ Máronit/ Neofitow/ Cháldeow/ etc. etc. WargRzym 114. Roku piątego [wybudowano seminarium] Neofitom/ gdźie Cháldeowie y Ormiánie też mieszkáią/ więc Anglom y Grekom. WargRzym 115. Pobłogosławił Pan Bog pobożnym jego uśiłowaniom, ktoremi wielką liczbę Pogan ná Wiarę świętą pozyskał. Celował między Neofitami wźiętośćią y godnośćią Treydeńskiego traktu w Inflantach Pan y Rządzca Kobbe zwany, ktory z całą Familią, y z poddaństwem swoim Chrzest przyjął. HylInf 7. Wstydźił śię tak nieznośnych excessow w neofitach swoich sam obłudny reformator Luter, ganiąc im te rozruchy w liśćie swoim do przednieyszych miast Inflantskich: Rygi, Rewla, y Derpta pisanym, którym wykład swoy Psalmu 127. im dedykował. HylInf 77. A że zawziętość taka nawet i w honorze urodzenia Abramowicza, choć nie publicznie, ale prywatnie atakowała obmawiając, jakoby ta zacna familia z neofitów iść miała, tedy Abramowicz powyjmował przywilej a ekstraktami z metryki litewskiej, które jednemu Abramowiczowi na województwo trockie, drugiemu na województwo smoleńskie, trzeciemu na generalstwo artylerii W. Ks. Lit., także na starostwo lidzkie i starodubowskie dane były. MatDiar 722. Ne[!] wątpię, że iuż w Kray tameczny praecurrere musiała velox fama rerum y uwiadomiła W. MM. Pana de actis tuteyszey Konwokacyi; ia ad praesens wyszłe z pod prasy Konstitucye Iey posyłam W. MM. Panu, przez ktore teraznieyszy Nasz Interrex zda się do nas movvić, co niegdyś Pavveł S. do eofitow svvoich obracał: Dolo vos cepi. ListPosła 2. Neofici [notka marg.] OstrowTPrawo I 43.