ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 05.06.2025
NERKA rzecz. ż
Warianty fonetyczne: NERKA, NYRKA
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1613
Formy: lp D. nerki; ~ lm M. nerki; B. nyrki; Ms. nerkach; ~ lpdw B. nerce
Znaczenia:
»jeden z organów wewnętrznych«: A ktemu wiercąc go ábo tłukąc octem winnem rospuśćić/ á tym żywot y nyrki/ ábo krzyże náćieráć. SyrZiel 312. 16. Wźiął potym wszystkę tłustość ktora ná wnętrznośćiách byłá/ y odźiedzkę z wątroby/ y dwie nerce z tłustośćią ich/ y spalił to Mojzesz ná Ołtarzu. BG Kpł 8, 16. 25. Potym wźiął tłustość y ogon/ y wszystkę tłustość ktora jest około wnętrznośći/ y odźiedzkę z wątroby/ y dwie nerce z tłustośćią ich/ y łopátkę práwą: 26. Tákże zkoszá przásnych chlebow/ ktore był przed PAnem/ wźiął plácek przásny jeden/ y bochen chlebá z oliwą jeden/ y krepel jeden/ á położył je ná onych tłustośćiách/ y ná łopátce práwey. BG Kpł 8, 25-26. Rosoł z Pierożkami Nerki Cielęcey. CzerComp 12. O Chorobách Trzećiey Części ćiáłá. To jest żywotá, w ktorym się zámykáią: Zołądek, Kiszki, Wątrobá, Sledźioná, Mensenterium, Pancreas, Omentum, Glandulae, Mesaraicae, Nerki, Pecherz, Haemorhoidy, etc. O Chorobách Zołądká. CompMed 176. O Nerkach. KirchFac 59. Kamień w Nerkach łamie, sok z nich piiąc, także naśienie ich w Winie warząc, á co naygoręcey ná Nerki plastrować. BiretWiad 79. Kamień w Nerkach krzy, z Koszyczkiem, y Krwawnikiem, w wodzie warzona, y trunkiem używana. BiretWiad 100.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: AW