Słownik XVII wieku

Warianty fonetyczne: NIŻELI, NIEŻELI, NIZELI

Słowniki:
nie notują

Znaczenia:

1. »niż«: Może sie beśpiecżnie chwalić y szcżyćić K. I. M. Pan Nász Miłośćiwy/ niżeli on Antácydes Spártáński/ ktory muros Spartae dicebat iuuenes Spartanos, fines autem Spartanae ditionis, lancearum cuspides: á przetoż non eget Polonia moenibus. StarWyp D4v. Porządek y zwyczay odpráwowánia Apostolskiego Służby Bożey opisány od świętego Dionyzego Areopágyty/ czytay w Xięgách iego o Cerkiewney Hierárchiey Cap: 3. pag: 288. Znaydźiesz tám/ że nie tylko czytano/ ále y spiewáno przy Służbie Bożey: Powiádasz też tam, że lepiey czytáną Liturgią/ nieżeli spiewáną odpráwować, probuiąc iákims Popem, ktorego Popádia miásto Diaka spiewáłá? MohLit 91. Wolelismy zawsze z niemi na impreze nizeli z Cesarskiemi. PasPam 57. Blizey było Morzęm nizeli lądem. PasPam 66. Białogłowa iedna z olęderskiego okrętu [...] płynęła daley nizeli trzy cwierci mile. PasPam 70. Oni bardziey się Urazaią o krzywdę Imienia Cesarskiego nizeli Imienia Boskiego. PasPam 104. Było nas lepiey nizeli sto koni. PasPam 115. Zescie na dobrych koniach przyiechali pierwey was tez barwa doydzie nizeli inszych. PasPam 159. To podobno bardziey przywoycą się stało nizeli waszą rezolucyią. PasPam 159. Kommissyia [...] odprawuie się we Lwowie trochę modestius y polityczniey nizeli w Litwie. PasPam 186v. Wolał bym paść Swynie nizeli z Pospolitego Ruszenia kommoderowanych prowadzić na Podiazd. PasPam 238. Lepiey wie reguły Arystotelesa y Cycerona, niżeli Justyniana opisy y prawa dwunastu tablic. Monitor 18.

2. hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiTo wszytko gdyby Pan Bog ták raczył sposobić/ Mogłby Polak ná ten czás/ dobrá wszego pożyć. Iuż to serdeczne Votum swoie tym záwieram/ Day Boże ná to pátrzyć niżeli vmieram. HofmańPor Biijjv. Xiądz Dąbrowski [...] do inszych pułkow iezdzi prawi więcey płacze nizeli mowi. PasPam 58v. Widzieli Szwedzi swoie Okaleczenie y Szkodę większą nizeli uczynili nieprzyiacielowi. PasPam 69v. Nizeli tedy Chorągwie y ochotnik przyszły [w] srogim Opale była przednia Strasz. PasPam 92v. Czekalismy ze dwie Godzinie nizeli się poziezdzali Senatorowie. PasPam 146v. Bawili się tedy w Iazmi [Wiaźmi] Tydzien nizeli się wymunderowali. PasPam 164v. Więcey nąm Pan Bog daie nad to nizelismy go prosili. PasPam 200. Bog widzi zem więcey wydał na prawo nizeli mi Olszowka przez te Sześć Lat Dzierzawy moiey uczyniła. PasPam 285. Co pan zruci, to pies zje, a gdy pocznie szczekać, Wprzód niżeli doleje, każe mu poczekać: Będzie zaraz, piesaszku; potem za drzwi spieszno. PotFrasz1Kuk II 47.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ niżeli ... tymczasem: Niżeli się tamci zgromadzili tym czasem nimogli ci wytrfać. PasPam 76. ▲ pierwej niżeli: ▲ tymczasem niżeli:

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Choc by [cię żołnierz] zasłonił... to by tey zasłony było na czas a potym by się na tobie wolno zemscić. Bo dłuzey klasztora nizeli Przeora. PasPam 169v. ● Błędu lepie poprawić/ á niżeli bronić. DobrGram 434.