W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 15.01.2009
*NIEBIESKI przym.
Słowniki:
L, SJP notują
SStp (?), SXVI (?), Kn (?), T (?), SWil (?), SW (?) nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1604
Formy: lp M. ż niebieska; D. m niebieskiego; ż niebieskiej; B. m nżyw niebieski; Ms. ż niebieskiej; lm M. nmos niebieskie; D. niebieskich; C. niebieskim; Ms. niebieskich
Znaczenia:
1. »związany z niebem«: Znac ze Niebieska nie inaczey kaze ordynacyia. PasPam 224. Niewielkość ani moc Woyska ale Niebieskie [moce] biią Nieprzyiaciela. PasPam 264v. Wnet dla Swiata y Na niebieskiey y na zięmskiey szwankować będziesz szczęsliwosci. PasPam 281v.
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: niebieski parlament »sąd boży«: Iuz gotowy z Niebieskiego Parlamentu czytaią mu Dekret. PasPam 281v. ▲ niebieskie berło: [Bóg] ma Wszytko pod władzą swoią/ y w swey wielkiey trzyma Ręce Niebieskie Berło. OvOtwWPrzem 34. [Mówi Junona] Jesli mi słusznie w práwicy przychodzi Niebieskie nosić berło/ y iesli bydź godzi […] siostrą/ y żoną Jowiszową. Siostrám iest/ ále żoną niesłusznie mię zową. OvOtwWPrzem 114. ▲ areopag Niebieski: Patryarcha nasz THEODOZY [...] zapozwany stawił się przed Areopag Niebieski. KalCuda 118. ▲ argonawa niebieska: Henricus Macliniensis mowi: iż dla tego Noe uszedł potopu, że korab zbudował na kształ[t] Argonawy Niebieskiey. BystrzInfZup 3 nlb. ▲ niebieskie arktyki: Iedne [opoki] się wynoszą ku niebieskim Arktykom drugie się rozproszą Głębiey. DrobOpow 112. [Ojczyzna] do niebieskich podnioższy Arktykow [wodzów] Niepoprawionym roztrąca upadem. ChrośKon 75. ▲ niebieskie obroty »obroty ciał niebieskich«: Ma się tedy czym szczycic Rawiczowskie Plemię Ze Herb iego nie tylko Oddziedziczył Zięmię Lecz w Niebieskich obrotach ma tez Gubernia [rządy]. PasPam 272. Panna Znakiem Niebieskich Obrotow I ze Lwem Gospodarskich zazywa kłopotow. PasPam 272v.
2. »koloru nieba«
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: znak obrotów niebieskich »gwiazdoazbiór«: Panna Znakiem Niebieskich Obrotów I ze Lwem Gospodarskich zazywa kłopotów. PasPam 272v. ▲ brama niebieska: Naywyższego vcho wolne Bramy Niebieskie powolne/ z ofiárą zástępce máią Głosu Bożego słuchaią. JurkPieś B1. Złoto wszystkie bramy otworzyć może/ ále niebieskiey [bramy] nie. MalczZebr 68.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: Red.