Słownik XVII wieku

Znaczenia:

1. »niepomyślny, zły; trudny do zniesienia«: Kiedu mu Matka perswadowała że by zaniechał tey woyny mowioąc że to znak iest niedobry od powiedział [Rakoczy] że to nogi konskie złe ale nie znak. PasPam 52v. Iuz to prawda że top terminy były niedobre. PasPam 67v. Serca truchlałe trworzył [kometa] ominuiąc niedobre affekty ktore potym nastąpiły. PasPam 188v.

2. »niedbały, niesumienny«: Wolał [...] pobozny Monarcha na Niedobrego Administratora VARRE Legiones redde. PasPam 139.

Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ anioł niedobry: Ta maść dla oddalenia nie może przyrodzonym sposobem leczyć, gdy iey zażywa, zużywa sposobu przyrodzonego, y sił Anyoła niedobrego. TylkRoz 8.

NIEDOBRY m
w funkcji rzeczownika

Formy: lm C. niedobrym

Znaczenia:

»człowiek nieprawy, niemoralny«: Záwsze bowiem przy powadze mięszka záchowánie/ á nie przy káżdym záchowániu powagá: gdyż niektorzy nie vważywszy dostátecznie mieyscá swego/ powinnośći y osoby swey/ gwoli záchowániu/ łápáią sobie ludźi ládá iákie cztámi [!]/ piiáństwy/ tańcy/ ceklowániem/ vtrátámi/ vpominkámi/ rozmowámi/ y postępkámi niepożytecznemi/ zkąd v dobrych ludźi/ y státecznych złe mniemánie odnoszą/ y niepewne záchowánie máią: gdyż to iest rzecz pewna/ że z cnoty/ z godnośći/ y státecznośći/ pewnieysze/ y trwálsze v lepszych ludźi záchowánie rośćie: y tákiego przystoi więcey przestrzegáć/ y pilnowáć/ niźli owákiego/ ktoremu nie tylko ludźie dobrzy y godni nigdy niezábiegáli/ ále rychley przed nim vćiekáli/ máiąc też ten znák nieposzledni niedobrego człowieká: Niedobrym się podobáć. StarPopr 82.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]

NIEDOBRA
w funkcji predykatywnej

Formy:

Znaczenia:

»nie jest właściwe«: Y owoć nie dobra/ co zaraz z małmazyią grzanki iedzą/ bo cżęstokroć niektorym głowa się rospala: á osobliwie tym/ ktorzy máią głowy gorące y przywilgotnieyszym: bá y chociasz y suche/ iedno gorące. SykstCiepl 50. Nie dobra jest bráć chleb dźiećinny/ á miotáć szcżeniętom. BG Mt 19.

[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]