W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 18.09.2025
NIESNADNIE, NIESNADNO przysł.
Słowniki:
SXVI (niesnadnie, niesnadno), Kn (niesnadnie), T (niesnadnie), L (niesnadnie, niesnadno; pod: samołówka, skrzydło; XVII), SW (niesnadnie, niesnadno) notują
SStp, SWil, SJP nie notują
Formy: niesnadnie; niesnadno
Znaczenia:
»niełatwo«: Niesnádnieby ábowiem wolne y nieukrocone pospolstwo ono/ do srogiego/ hárdego/ gnuśnego/ y niepotężnego okrutniká ábo zrázu przylnęło było/ abo go długo ćierpiáło. KromBłażSpraw 24. Ma też káżdy pies żyłkę pod ięzykiem/ wyiąć ią dobrze: snadź sie pies ktory má wyiętą nie snádnie wśćiecże. OstrorMyśl1618 19. Serce iest z drobnych żyłek twárdych y suchych złożone/ y nie snádnie bywa/ ieżeli w garku/ á coż w żołądku/ strawione/ tákże y Wątrobá/ iednák to spráwuie bydlęćiá stárość/ y nie dobrze żyzną karmią vtucżenie/ robotnym może przydáć/ y cżarną śleźionę/ ktora nie dobrey iest substáncyey/ pośiłek ledáiáki/ y chumoru meláncholicżnego przycżynia/ y trawić się żołądkowi nie dopuszcża. HercBan 28. Ach, leżą [nogi] afektami wszystkimi złożone, niesnadno te defekty w nich będą zleczone, bo choćby chciały małe cnót ponieść podróże, spracowany wnet umysł nóg podnieść nie może, które by wątłe były, jak twój papier, Nile, i jak trzcina, co czołem bije wodnej sile. HugLacPrag 83. A miásto drugiey nogi, będżiesz miał bieguná E, z bláchy białey, álbo mośiężney, zostrzem V, ktoryby mogł chodżić tęgo po lasce, y niesnádno się vmykáł gdy go ná iákim mieyscu laski vstáwić przyidżie. SolGeom I 115. Bo ieśli grzech, ktory nam nie iest przyrodzonem, Ale przychodniem, przećię gdy przyzwyczáionem Człowiek iest weń, z trudnośćią odrzucáć go trzeba: Coż cnotá przyrodzona, y ktorą sam Niebá Naywyszszy stworzył Rządcá, gdy zá Boską Iego Pomocą, y rátunkiem do sercá nászego, Ieśli poprácuiemy, będźie w korzeniona, Niesnádnie, y z trudnośćią może bydź skażona? DamKuligKról 144. A toli gdy naturá takim sposobęm rzeczy sporządza y nie snádno się z nimi obiawia/ Spytałbym się Kto też człowieká y co tákiego człowiekięm pokazuie? PawłowCnot A2v. Nic nie pokázuy po twárzy, oprocz ludzkośći, ábo też áffektu; y nie snadno ná káżde żárty smiey śię. MazarInstr 3. Niesnadnie, adv. [...] 2) nicht leicht, schwerlich. [...] 2) mal-aisément, dificilement. § [...] 2) niesnadnie to sprawi. T III 1030. Ale lud niemaiący w żadnym Stanie spoczynku, ktory się maca ustawnie y po wszytkich członkach bol czuie, nie snadnoby mogł zasnąć. MontDuch 402. Wszákże iednák do ludźi chcą, y do głow śię biorą te moie DWORZANKI, á iáko komu tám smákowáć będą mogły, gdźie y do násmáczńieyszych połmiskow saporow potrzebá, ná szczęśćie y ná zdrowy zmysł kożdego puszczáiąc, náprzod śię pod Regiment Laski, y protekcyą łáski WM. mego M. Páná praesentuią. Niesnádnoby śię do kogo inszego dopytáły, ále do OPALINSKIEGO, á OPALINSKIEGO Marszałka przezacney familiiey wspańiáłość, Urzędu y mieyscá wysokość, Cnot ozdoby, grzmot sławy, ná widoku Rzeczypospolitey głośno o sobie znáć dáią, y mile kożdego do śiebie powabiáią. JagDworz 4 nlb.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
NIESNADNIE, NIESNADNO
w funkcji predykatywnej
Formy:
Znaczenia:
1. »jest niełatwo«:
Rekcja: bezok.
Może też tę wodkę z źioł suchych palić/ á ile Zimie/ gdy świeżych niesnádno dostáć [...]. SyrZiel 250. Czego Bóg nie obiecał, otrzymać niesnadnie, Często od samej gęby i łyżka odpadnie. SzymSiel 12. Ow k temu nic; że z tego wywieść się nie snádnie: Lecz nań skoczy/ y w pierśi trąći go szkárádnie. OvŻebrMet 301[291]. Przyszłe nieszczęśćie Fatum człeku kryie Y w ćiemnych Xięgách los dekretu ryie A zgádnąć to nie snádnie. Iáko ostátnia człeku bierká pádnie [...]. KochProżnLir 201. Táż y to pozna z twoiey twarzy/ Iáko z kárty czytáiąc/ co zewnątrz cię żarzy/ Więc da sposob/ iákobyś z tych opałow wyszłá/ Nádewszytko do sławy pierwszey swoiey przyszłá/ Do ktorey raz stráconey wierż mi przyść nie snádnie. TwarSPas 34. Niestetyż mię y rozum/ y wszytko opuszcza/ A cos vmrzeć skrytego koniecznie poduszcza/ Czego kto się odważy/ nie snádnie dokazáć/ Boc to w sercu nie iáko więźniowi roskazáć/ Y nikt Stello ták wiernie moiá nie miłował/ Kto się rázem ná wiele śmierci nie gotował. TwarSPas 35. Zrozumie wilk, że umknąc zciężarem niesnadnie, Rzuci miedzy psow owcę, á sam się wykradnie. GośPos 19. Wychowani bywaiąc, blisko Arsenału Naśladowcy Achmeta, y iego Rodału Baczą dobrze, że im iest woiować niesnadnie Z Chrześciany na morzu, bo też ani władnie Taka siła, y mężność dla czego y statki Maią lekkie, iednakże czynią często zwadki Zabiegaiąc palą, psuią, Chrześcian fregaty Po lądach y okraykach, nader wiele straty Osobliwie w niewolą kiedy zabieraią Hurmem wszytkich do galer, o to się staraią. RelChron 74. Gorliwością o honor BOSKI tchnąc przykładną Jakiey w tych wiekach widzieć prawdziwie nie snadno: Azardujesz szanowne Twego zdrowia siły Dla BOGA, zostawując w Ludu widok miły. BiałkZbiór 23v. Lecz gdy tylko łakomstwo szlubnym sercem władnie Lukrecyą obaczyć tych wiekow niesnadnie. HorMatSat 28.
2. »jest nie na rękę«:
Rekcja: komu
Nié snadnié/ v. Nié ná rękę. Kn 527. Niesnadnie, adv. 1) zur Unzeit; nicht zur Hand, ungelegen. [...] 1) à contre tems, mal à propos, sans commodité, sans étre à main. [...] § *1) niesnadnie (nie na dorędźiu) mi to. [...]. T III 1030.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: RB