Słownik XVII wieku

Słowniki:
nie notują

Najwcześniejsze poświadczenie: 1610

Formy: lp B. uż. nżyw. niewczas; N. niewczasem; ~ lm M. uż. nosob. niewczasy; D. niewczasów; N. niewczasami; Ms. niewczasiech

Znaczenia:

»niewygoda, trud«: [...] kiedy sie lud Boiarski po tych niewczásiech przespi/ iutro wyślemy do was ná gowor y tak sie rozeszli. BielDiar Bij. Co oboie że miáło bydź z wielkim dishonorem W. X. M. y Rzeczypospolitey/ ále y z znácznym niewczásem W. X. M. wielcem się z tego trapił [...]. BuntCara B2v-B3. DWA osobliwie sposoby Iásnie Wielmożny Mćiwy Pánie Woiewodo Kiiowski/ widzę ktorymi się miłość w ludźiách przećiwko Oycżyznie pokázuie/ ieden przećiwnośći od nich odwracánie/ drugi pożytkow w nich rozmnażánie/ pierwszy iest tych/ ktorzy swymi niewczásámi/ trudámi/ kosztem/ vitae deniQue ac salutis suae impendio, nieprzyiaćielskie náiázdy od oyczyzny mężnie odpieráią. DobrociesRel A3. A to pod ten czás strászny/ y strwożony/ gdy sie Seyn Hetman ich Generálny ze wszytkim obozem swoim/ Ostrożkámi/ y Woyskiem bárzo głodem/ mrozem/ chorobámi/ niewczásem strapiony y ściśniony/ Krolowi Ie[g]o M. rad nie rad poddáć sie muśiał [...]. NowinyMosk A. Przyznac to kozdy musi uwazywszy z iak wielkim nie wczasem Swoim iako Pan Dobrotliwy około tego pracował że by był po trzech zerwanych Seymach ten przynaymniey Czwarty do Szczęsliwego przyprowadził affektu. PasPam 215v. Znaczney zuszczrbkięm zdrowia swego nieuwazaiąc fatygi y niewczasow Szczegulną przed oczami maiąc curam Boni Publici Seym piąty po rozerwanych czterech Stanom Rzpty składa [król] . PasPam 216. Nic to nieznosne prace Fatygi niewczasy Nic to uronic zdrowia. PasPam 273v. Więc teraz mi trzebá iść ná niewczás y trudy/ Zá świáta wczásy przeszłe/ y roskosz przyłudy. BesKuligHer 9. Młodź bowiem przy wygodney edukacyi hartowne wojennemi niewczasami oycow swoich zdrowia pozbywa, á przeciwne niedotkliwą, obozowych potraw, sroższego powietrza, fatyg, y niedostatkow żołnierskich nie cierpiącą przymuje komplexyą; z tąd gdy znagła powstanie z ktorey strony napaść, y do mężnego odporu mieć się trzeba, aż tu nieochota, trwoga, niesprawa, pierzchliwość [...]. HylInf 87.