ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 21.10.2025
NOWOŻENIEC rzecz. m
Słowniki:
nie notują
Najwcześniejsze poświadczenie: 1677-1690
Formy: lp M. nowożeniec; D. nowożeńca; nowożeńce
Znaczenia:
»mężczyzna zaraz po zawarciu związku małżeńskiego«: DYSKURS NOWOŻEŃCE Z DWORZANINEM Dworzanin: Czemużeś babę pojął, żeniąc się tak młodo? Nowożeniec: Mówią Włoszy: gallina vecchia fa buon brodo; Lepsza, niż po kurczęciu, po kwoce polewka. PotFrasz2Kuk II 325. DO MŁODEGO NOWOŻEŃCA ZE STARĄ WDOWĄ I NIEPEWNĄ ŻONĄ [tytuł fraszki] PotFrasz3Kuk II 623. Iakoż serce Panny do Amazyusza skłonione, dla perswazyi sameyże Panny Oycu uczynioney, dana słudze za żonę swemu. Uważała to po nim żona, że w Kościele niebywał ten nowożeniec, serio go strofowáła. Aż się iey przyznał o swoim Chrystusa zaprzaniu, y czartu zapisie danym. ChmielAteny III 230. Chałupa, w której mieszka imieniem Jakub chałupnik poddany. Ten lubo ma rolę swoję do tej chałupy, ale że luźny i niedawny nowożeniec, zaczym jmp. Rapacki dał mu kopczyzny z pola żyta kóp 3, jarzyny nie, gdyż ją sobie siał, a oziminę w tym roku na jego rolach pańskim ziarnem zasieje mu się. InwKal II 167.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
NOWOŻEŃCY mos blp
Formy: lm M. nowożeńcy; D. nowożeńców; C. nowożeńcom; B. nowożeńców
Znaczenia:
»kobieta i mężczyzna zaraz po zawarciu związku małżeńskiego«: NA NOWOŻEŃCÓW WE WSI STADŁACH [tytuł fraszki] PotFrasz1Kuk II 35. Lecż przezorni tameczni Monárchowie zápobiegli tey z ludźi ewákuacyi: Wyszedł Edykt Annô 1623. nádawaiący pewne Poddanym Wolności, aby się mnożyć mogli. 1mo. nowożeńcom pozwolono lat cztery, aby wolnemi byli od wszelkich podátkow. ChmielAteny II 19. Potym gdy ták nowożeńcy w tey maximie ufundowáni, trzeba im sposoby wiedzieć, iák dzieci edukować; bo ieżeli ptasznik ma swoie sekreta, iákim sposobem kánarki, y inne ptaszyny wychować, toć tym bárdziey, Pásterz Chrystusowey owczárni, powinien sekret wychowania Dzieci wiedzić, y záraz owę, nowozábieraiącą się do stánu Máłżeńskiego Párę przestrzegać, y informować. GarczAnat 107-108.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: AW