▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ ogień artyficjalny: Inwencya prochu do strzelániá u Chinow naypierwszá od 1700. lát, y nayskuteczniey ognie artyficyálne reprezentowáć mogą ná Powietrzu. ŁubŚwiat 601. Teráźnieyszych Włochow Geniusz pięknie opisał nowy nátur ludzkich speculator Fredro Woiewoda Podolski, w Księdze swoiey Łacińskiey mądrze nápisaney: Vir Consilii: Iż na Woyne, do rożnych konsztow ználezienia, y zrobienia Machin, y ogniow artyficyalnych ostry dźiwnie máią dowcip. ChmielAteny II 702. ▲ mieczem i ogniem »wojną i pożogą«: Ten Iaszczurczy Narod Trzy częsci Oyczyzny naszey mieczem y ogniem z plądrował. PasPam 118. ▲ przez ognie i miecze: ▲ wydać ogień:

◆ Związki frazeologiczne: ◆ jako ogień wpadać: Paszowie przywodzą. Osobliwie ten to sylistryiski iako ogien wpada na szeregi PasPam 265v. ◆ bać się kogoś, czegoś jak ognia »bardzo się kogoś, czegoś bać, unikać kogoś, czegoś«: Iák ogniá się boi/ strzeżé/ chroni. Latini dicunt: Cane peius & angue [...] Vitat oliuum cautius sanguine viperino. Kn 231.

● Przysłowia, sentencje, skrzydlate słowa: ● Kto muruie/ buduie. Kto z drzewá kleci/ ogień w domu nieci. RysProv VII, 1. ● Ogięń buduié. KnAd 775. ● Iunosza ogień w dom wnasza. RysProv IV, 10.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ dać ognia: Obaczywszy Kozacy, którzy się już byli Wedle swego zwyczaju na czatę zmówili, Dali ognia po trzykroć na ono wesele. PotWoj1924 327. ▲ z armaty ognia dawać: Z miasta na salve jako przeciwko komisarzowi z armaty ognia dają. BorzNaw 149 marg.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ ogień świętego Antoniego »choroba«: Przećiwko pikiekielnenu ogniu/ ktory ogniem S. Antoniego zowią: weźmi żiela stuliszu dwie garści [...] SyrZiel 1417. ▲ wolny ogień: [...] wtrzeciey pátelli rospuść w occie Gálbán/ y Ammoniák/ nád bárzo wolnym ogniem/ żeby namnieyszego przypalenia czuć nie było [...]. SyrZiel 259. [Perillus] vrobił wołu miedzianego z kárkiem záłamánym/ iż kogobykolwiek w tego wołu włożywszy ná wolnym ogniu męczono/ tedy wołánie iego y nárzekánie miáło reprezentowáć ryczenie wołowe. StarKaz 524. Nie kocham tedy? Ach, do samych kości Wolnym się ogniem spuszczam i topnieję. MorszAUtwKuk 185. ▲ wycinać ogień »krzesać ogień«: Wycinam, v. m. F. wytnę [...] **wycinać, krzesać ogień. Feuer aufschlagen. faire sortir des étincelles, du feu de [...]. T III 2663.