ZALĄŻEK ARTYKUŁU HASŁOWEGO Data ostatniej modyfikacji: 16.11.2017
OSTATNI przym.
Słowniki:
nie notują
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ostatni akt: Imosc WM MM. P. za ten ostatni acht oddany podziekowawszy Na załobny chleb zaprasza spodziewaiąc się ze zalu tego Nieco swoią przytomnoscią uskromic y Umitigowac będą mogli. HerbOr 393.
Związki frazeologiczne: ostatni akt życia »umieranie, śmierć«: Z táką rekollekcyą z tego świátá zeszłá [księżna de Oranges]/ że wszytkim/ ktorzy około tego ostátniego Aktu iey życia byli/ dziwowáć się przyszło/ y oraz zbudowáć z meżnego y rostropnego vmysłu tey Xiężny przy ták strászney przepráwie. MerkPol 82.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ostatnia biesiada: Dobry to záiste Bankiet gdzie są rozmowy litości pełne nad krewkością ludzką. Dlátego też biesiadowáł [Jezus] przy swoiey ostatniey biesiedzie y o miłości ku bliźniemu... BanHist 79. ▲ ostatnia potrzeba: Byłaby to pessime constituta Respublica, gdyby w ostatnich potrzebach in malis irremediabilibus, Seymu doczekać się nie mogąc, nie miała żadnego sposobu wybrnienia. KonSRoz 41. Roskazuiemy y to, áżeby Plebáni osobliwe mieli stáranie około porátowánia ubogich w ostatniey zostaiących potrzebie [...]. DanOstSwada V, 11. ▲ ostatnie czechło »koszula śmiertelna; całun«: Iáwnie t odosyć nád wielą wypełniło się/ iáwnie y nád dźiśieyszym Ianem Miedzwieckim/ Młynárzem we wśi rzeczoney Hnidyn/ ktory ćiężką y wielką złożony będąc chorobą/ gdy iuż v drzwi ciemney śmierći práwie przywołány odeszcia czekał/ y odźiany ostátnim czechłem náźiemi położony/ patrząc rychłoby otworzone były leżáł [...]. KalCuda 156.
Związki frazeologiczne: bronić się do krwie ostatniej »bronić się do końca, nie poddawać się«: A przecię ma bydź taka w nas ochota Ze niekochaiąc tak o slep zywota Iako naydłuzeÿ bronic się mozęmÿ, Do Krwie ostatnieÿ, poki tylko thnięmÿ. OblJasGór 131v. ◆ czego bronić do tchu ostatniego »bronić czego żarliwie, do ostatka, ryzykując życiem«: Wzdÿ nie nie wątpmÿ ani tesz tak slepi Bądzmÿ, ze zdrowiey ÿ daleko lepieÿ, Panskiego Domu ÿ całości Swego Zakonu bronić do tchu ostátniego; Nizli z tym wszytkim przyść ná zepsowánie Albo w niewolą álbo ná wygnánie. OblJasGór 95v. ◆ bronić się do ostatniego (sz. zm.) »bronić się do końca, nie poddawać się«: Gdy go nasi napędzili, umknął się do Miasta, tam się zawarł Ostrogi zarąbał, Czernią wały osadził, y do ostatniego bronić się rezolwował. HistBun 8. My dufaiąc Bogu bronicsię dostatniego [!] będziemy. HistBun 11. Ale oblężeni Kamieńszczanie znaiąc Chmielnickiego sztuki odpisali mu rezolwuiąc się bronic do ostatniego. HistBun 25v. Przeor, maiąc na ten czas w klasztorze swoim sto Zakonnikow iako tez y Zamoyski z Szlachtą inszą, bynaymniey tego nie słuchali, ale się przy Protekcyi Cudowney Matki Boskiey Bronic do ostatniego deklarowali. HistBun 36. ◆ ostatnią oddać usługę »pogrzebać«: Gdy im tedy ostatnią nalezało oddac usługę, Ian Domaszowski sprawił im pogrzeb. PasPam 84-84v.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
OSTATNIA
w funkcji predykatywnej
Formy:
Znaczenia:
hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicjiTen słucha, a serce w niem taje żałośliwe; Trwożą go zebranych trosk skutki nieszczęśliwe, Widzi, jak to ostatnia, gdy sił swych nie staje, W postronne dla ratunku udawać się kraje. ArKochOrlCz III 216. To teź wiedźieć potrzebá, iż kto ma swego własnego wychowánia ná Oborze bydło szczęśliwa rzecz, bo swoie záwsze pewnieysze, zdrowsze, y pożytecznieysze, iuż to ostátnia Gospodarzowi tych z cudzey nábywác dźiedźiny. HaurEk 29. Lecz iuż ći to ostátnia/ kiedy kto Bogá prawdźiwego pominąwszy y opuściwszy u Szátáná y sług iego pomocy szuka; Co widźiemy ná Krolu Ochozyaszu/ ktory czásu iednego spadłbył przez kratę do pokoiu swego Krolewskiego/ y ćięższko śię rozniemogł. GdacPan Bbiiii. Zaczym to ostatnia tylko zostaie, plagi te ználeżytą pokora z ręki iego odebrawszy, w nieograniczoney iego Wszechmocności y sprawiedliwośći nadzieię pokładać, bo tęn ktory iednym palcem wszystkiemi świata Mocarstwami władnie onęż z ostatniego upadku wyrwać, gdy zechce może. KołTron 200.
Związki nieprzyporządkowane do znaczeń:
Ustabilizowane połączenia wyrazowe: żagiel ostatni na tyle: żagiel ostatni na tyle. Hinter-Segel. tapecu. T III 2825.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: