W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 18.05.2025
PÓŁTORASTA licz.
Słowniki:
SXVI, SWil, SW, SJP notują
SStp, Kn, T, L nie notują
Formy: M. półtorasta; D. półtoraset; B. półtorasta; półtoraset; N. półtorastą; ż półtorąsta
Znaczenia:
»sto pięćdziesiąt«: Przydam ktemu y Lástowieckiégo/ Z pułtorą stá piechoty/ tákże Sredźińskiégo Ze dwiemá sty/ tylóż ich Lysakowski wiedźie: Gdeszyński y Gorecki z chęći swoiéy iedźie. OtwJPow A2v. Ale panowie Lublinianie obojgu dogadzają: posyłają deputaty na rokosz i półtorasta żołnierzów przy nich, posyłają i posły na sejm z artykułami swojemi. PękosSkryptCz III 293. Było iuż w Iáponie po rozmáitych mieyscách więcey nád pułtorástá tyśięcy Chrześćian; więcey niz 200 kośćiołow: było tám 113 osob ex Societate, z ktorych 40 było káplanow/ á 73 láikow: á z tych 47 było Iápończykow/ á inszy byli z Europy. BotŁęczRel IV 189. Zaczem niebożęta trupów przez 3,000 i więźniów do półtoraset straciwszy, i 28 chorągwi zostawiwszy, sromotną rozsypką uciekali, nic więcej nie sprawiwszy, tylko iż rotmistrza Łagiewnickiego natenczas w niebytności pułkowniczej jego lokotenenta, i Cybulskiego strażnika, a dwu towarzyszów Rylińskiego i Pywcewica, pacholików też z ciurami 24 zabili [...]. DembPrzew 41. [...] Kápitan Kassymbek stánął v Portu/ ktory zowią Stretto, ábo śćisły. y dniá 12. Listopádá wyśiadł ná ląd/ áby sobie wytchnął/ máiąc zsobą około śiedmidźieśiąt Turkow/ á było wszytkich pułtorástá/ ták żołnierzow/ iáko y Vrzędnikow/ ktore zsobą wiozł: że ich w ten czás nie zstáło ná Gálerze tylko do ośmidźieśiąt. OpisGal A2v. W Sempelborku, na Pałukach, jeden rataj dostatni i wędrowny robił okulary z dystylowanej żywice, tak stuczne, że na 12 mil obaczył. Narobił ich z półtora sta kop, które wszytkie do Skockiej ziemie zabrano, że to tam siła starych ludzi, a trzeba im za synami, co ich pełno po świecie, patrząc. SzemTorBad 316. Tu iáchał J. M. Pan Lesthwan Maior Konney Gwardyey J. K. M. prowádząc trzy Chorągwie Drágánskie J. K. M. okryte y ogromne w Liberyey czerwoney/ w szysakách polerowánych. Zá temi nástepowáło 10. Chorągwi Gwardyey pieszey J. K. M. ále podkáżdą Chorągwią/ pułtorástá człowieká liczono/ ktore J. M. P. Oberster Leutenampt Wolff/ J. P. Maior Berk/ Jch MM. PP. Kápitani y inni Officerowie według mieysc swoich poprzedzáli. IngrLudw A2v. Niech się księżna jejmość gotuje bardzo wstydzić za p. Zierowskiego i jego ablegatów. Powiedzieć jej, że tu wszystką okolicę wypalono i Faworyty, i Laxenburg; jeno się jeden został pałac, gdzie były lwy - dlatego, że tam przed półtorastą lat stały namioty Sulimanowe. SobJListy 531. W pierwszey potrzebie pod Segedynem, iáko y pod Finfkierchen mogło zginąć Cesárskich ze wszytkim ná dwieśćie, á ránnych z pułtorastá, między ktoremi kilká Officierow, koni zábitych rachuią ná dwieśćie kilká dźieśiąt. KrakRelZnies 3 nlb. Poseł zaś, ledwie nie w sekwestrze, aż do skończenia rok w półtoraset koni rezydował i więcej z szkatuły swej, niżeli z lafy cesarskiej żył. JemPam 486. Zaczym zeby wiecey iuz w prawne terminy nie zachodzic, a pokoy y koniec wsztkim interessom y kłotniom koło tey roli uczynic: Walenty Cwynar przerzeczonym Woyciechowi, y z synami iego dwiema Skomrom, odliczył przy prawie naszym Wysockim wynalazłego interessu onym, złotych polskich pułtorasta, y synom Walentemu y Woyciechowi Skomrom z osobna za bliskosc zapłacił po pięc grzywien kazdemu. KsWysTech III 31. Dwie ulice długie ná pułtorástá krokow dwoiákich niższych y wyższych krużgankow od Słońcá, y deszczá broniących, przed obiemá Kośćiołámi zmurowáne. ElbingRel B4v. Nie strász W. M. Pan ták bárzo, już ten Plebán dáwno umárł, ktory Rzeczypospolitey źle u Kochowskiego wrożył, á oná po tym proroctwie więcey ják pułtora stá lat stoi, lubo jey prędki obiecował upadek. BystrzPol L. Daymy, niech Dwor chce Hetmana nam suspectum, poydą głosy, czyli tacitè czyli clarè, będźie dźieśięć głosow mniey albo więcey in favorem destynowanego od Dworu, będźie połtora sta inszych za inszym; rigori literali Prawa Krol zadosyć uczyni, że wysłucha rekomendacye, a uczyni kogo chce. KonSRoz 37. Tym czasem ia y dla moiey zabawy y iakiegoż kolwiek czytaiących w Krasomowstwie pożytku, do nowego zakrzątnąłem śię desseniu, aby z pułtorasta Listow w uprzeymey napisać materyi. ZatPrzyd 6. Okno iest do tey Gory mineralowey szerokie na stop 6, głębokie na stop 2400, ktorym co 4 godziny Gornikow po pułtora sta spuszcza się: po wyściu czterech godzin, znowu swieżych tam spuszczaią, alias dłużeyby tam robić nie mogli, dla zbytnie duszącey exhalacyi, plucom, mozgowi, y sercu szkodzącey, bo pełney arszenikowych, Merkuriuszowych, y solnych przymiotow; z czego ledwo ktory z Gornikow do lat przeżyie 50. ChmielAteny1755 I 997. [...] weź sto kasztanów albo pułtorasta, obierz z pierwszey skórki, przystaw do ognia nakrawane, mięszay w tyglu często, upiekłszy, obierz z drugiey skóry, ugotuy nalawszy trochę bullionem, odłoż osobno cokolwiek całych kasztanów na ugarnirowanie potaziu, inne zaś ugnieć, przecedź przez sito, dla zrobienia gąszcżu, zaley rosołem, na którym się gotowały, przygrzey z iarzyny potaż, na wydaniu, wley gąszczu z kasztanów. WielądKucharz 24. [...] 4. pokazáwszy Zrzódła, skąd gatunki Wiérszów Polskich wypływaią; donoszę, że tych gatunków iest iuż u nás przeszło półtorasta, a mogłoby ich bydź na kilka tysięcy [...]. KopczUkład 178.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autorka: RB