Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»człowiek niższego stanu a. uboższy szlachcic używany do posług, towarzyszący panu również w czasie wojny, sługa; szeregowy żołnierz«: Chłopcze day sám kord/ száblę/ szpadę [...] Pácholci do strzelby. Biy/ zábiy [swada na weselu]. VolcDial 80. Woiewodę iednego zástałem raz/ á on się frásuie że się pácholcy iego do niego nierychło zachodzili/ gdy miał do krolá iśdź. StarPopr 119. Woiewoda mowi Rozumiałęm że wszyscy Rawianinie dobrzy pacholcy. Alec tez widzę są y kpi. PasPam 92. My tu wkole niewięmy co siętam z tało, a oni go wleką do koła y wołaią tam ustępuycie, przywlekli go tedy dway pacholcy w Turkusowey Barwie za nogi o iednym bocie. PasPam 244-244v. Leda Pacholec przyszedł Piechotą na zaciąg kupiono mu konia to Pan Towarzysz. PasPam 259v. Iest w Polskim Woysku Srebro Nálezione, Srebro Klasztorne w Stáwie utopione, Ktore onegday, Kiedy ryb Szukáli Pacholcy skrycie Panom swym oddáli. OblJasGór 107. Pan Silnicki miał taki zwyczay, kiedy Pacholcy na Bandoletach ognia krzesali do Tutoniu aze ktory znich wtym nie ostroznie Strzelił togo kazał za nogi uwiązac u Ogona konskiego y po miedzy Woyskiem włoczyc. DrobTuszInf 27. Trzey pacholcy z zonámi posli za Ciszę. AktaMusz 22. Pan Woiewoda [...] w Karecie bogatey sktorą lokaie Paincy y Pacholcy w Barwach bogatych przybrani circumdabant Wiezdzał do Miasta. GazPol 1735 65 5-6 nlb. Wszyscy żołnierze Hetmanowi, Towarzysze y pacholcy lub innego żołdu, swoim officyerom niech będą posłuszni. BystrzInfStat N 2v.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ chudy pacholec (sz. zm.): A choć bysmy ich y zwoiowali niesiła bysmy się na nich pożywili bo chudzi Pacholcy. PasPam 278. Chudzi pácholcy myślić poczęli: [...] Ba i z námi będą nie przelewki, bo ieżeli iuż Pánow poczyna ukracáć, co z nami będzie. KaczListySkrzyd II, 143. Jeden przynamniey Swoy maiąc do ludzi Dla pokazania się ná politykę Tak tym się nosił iak, pacholcy chudzi Nie stroiąc się w płaszcz, ani w dalmatykę. ChrośJóz1745 G5.