W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 19.07.2019
PADALEC rzecz. m
Słowniki:
notują
Formy: lp M. padalec; C. padalcowi; N. padalcem; ~ lm M. padalce; D. padalców; N. padalcy; Ms. padalcach
Znaczenia:
»jaszczurka często błędnie brana za węża, Auguis fragilis«: Pádáléc. seps, sepis [...] serpens paruus tabisicus corpus hominis quod attigerit dissoluens et ipsa ossa, teste Lucano Kn 659. On [Piton] tchnął płomieńmi nieugaszonemi/ Łeb Gorgonámi uwił mu się Smoczy/ Grzywę trząsł wściekłą padálcy sprosnemi/ Pewnieby pewnie/ co się tylko w ciáłá/ zápráwił ludzkie/ ręka mu zádrzáła. TwarSDaf 70-71. Lutni [...] Tyś w Orfeowych rozigrana palcach, Gniew we lwach, wściekłość w tygrach, jad w padalcach śmierzyła. MorszAUtwKuk 72. W Zawiślu tłusta skiba balsamuć nie rodzi Ani ziół wonnych, ale pszenicą nagrodzi; Piaski koło Olkusza, kędy srebro pławią (Zbójcy wężów, jaszczurów, padalców nadstawią); Podgórze od Krępaku zową i Bieszczadu. PotMorKuk III 111. Z rąk się wydały żyły jak padalce, Miara pazuró porównała palce, Skóra obrósszy rzadko włosem rudem Smołą i dawnym zatęchła się brudem. MałpaCzłow 204. Ledwo niecnoty opowiedział Braci Aby ich za nie skarał Rodzicowi Aż poufałość, aż Braterstwo traci Aż go rownaią zaraz padalcowi. ChrośJóz1745 A8. Padalec: un aspic. KulUszDyk 119. Przechodzisz żmiię iadem, boś padalcem [o Herodiadzie]. DrużZbiór 208. SEPS Padálec iest ták wielkiego iádu, że kto iámę iego nádepce nie ostrożnie, nagłą padá śmiercią, táką zgniliznę, członkow rozsypanie nágłe przynosi. ChmielAteny1755 I 504.
Przenośnie: Pluton [...] dáie Plenipotentią pospolitemu ruszeniu Szatánskiemu, áby mie żywo poimawszy do wieczney wrzucili kátusze, wiązac ręce y nogi siárczystemi pádálcámi. AndPiekBoh 42.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Autor: PK