W TRAKCIE OPRACOWANIA Data ostatniej modyfikacji: 12.06.2023
*PARTAZANArzecz ż, PARTAZANrzecz m
Warianty fonetyczne: *PARTAZANA || *PARTEZANA || PARTAZAN, *PARTESON, *PARTYZAN
Słowniki:
SXVI (partezana), L (partyzana; XVII), SWil (partyzana), SW (partyzana) notują
SStp, Kn, T, SJP nie notują
Formy: lp M. m partazan; D. ż partezany; N. m partyzanem; ~ lm M. m albo ż uż. nosob. partazany; D. m partesonów; B. m albo ż uż. nosob. partazany; N. m albo ż partazanami
Etymologia: <z wł. partigiana 'halabarda'>
Znaczenia:
»broń drzewcowa, rodzaj dzidy«: [...] Ebror dobywszy Pártezany/ przebił go [Wallensteina] ná wylot/ y záráz iák woł zábity vpadł. RelWall A4. Powinien [cejkwart] miec w swym opatrzeniu Armatę wszelaką to iest Działa, Granaty, Muszkiety [...] Bronie wszelakie, Partazany, Zbroie, Spissy, Kopie. ArchRadziw 1638 1637/ 53, 1. Spis długich i krotkich 200. Szefchinow partesonow Rohatyn ze 40. NarArch 154. Niemieckie piki, partazany Między królewskie nie puszczą cię ściany. MorszAUtwKuk 75. Szermierze/ pojedynkują [...] walcząc [...] ábo Mieczámi [...] ábo Drążkámi/ [...] y Hálábartámi/ [...] Partázánámi. KomDobrOrb 345. Insze bronie są Włocznia [...] Hálábárt [...] (Pártázán). KomDobrOrb 367. Jako tedy Jowisza malowano z ognistem wręku Piorunem Neptuna z Partizanem bym tak Plutona z zardzewiałem berłem ktorem Swoie Krolestwo Piekielne spra[wia]. PotPrzyp 15-15v. Janczaraga pod złocone dardy Zwiódszy swych pod żórawiem personatów pierzem Wali się z partyzanem przed świetnym żołnierzem. PotWoj1924 39. Z partyzanem wachmajster, gdy karoca mija, Z kortezyą się kłania. KorczWiz 106.
[więcej cytatów w Korpusie Barokowym]
Patrz *partyzanek.
Autor: PK