Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»nazwa piątego dnia tygodnia«: Piąték (...) Dies Veneris, Sexta sabbati: feria sexta. (...) v. Sobotá (...). Kn 682. Mnieyszy grzech iest mięsá bydlęcego w Piątek pozywáć/ á niż w posądzaniu ieść Brátá swego w Chrystusie mięso. BanHist 54. W tymże Kościele Kazánia okrom Swiąt y Niedziel/ przez cáły Rok w kázdy Piątek/ Adwent. PruszczKlejn 40. Uskarżali się też j. k. mci urzędnicy na robotnika, że z niego według potrzeby skarb wygody nic ma, a to że wziąwszy miarki, we czwartek ani w piątek, ani w sobotę do robót nie zjeżdżali. InsGór 1661 68. Rospisalismy tedy gospody wewtorek poiechalismy we wsi we srodę iezdzielismy do Piątku apostaremu nieskonczylismy owego obiezdzenia. PasPam 81v. Poczęlismy z sobą mowić de tempore Ona powiedziała choć by y iutro gdy by nie piątek. PasPam 224-224v. Nawet kiedy w piątek albo wpost uwarzono iey kurczę, Lubo gołębię a niewłozono pietruszki, y nie dano tak iako nalezy to nie chciała ieść. PasPam 252-252v. Załuymy za grzech y upokorzmy się Bogu w piątek a znowu Bog nas podniesie y da się zęmscić w Sobotę. PasPam 265. Wzięlismy Chłostę we Czwartek załuymy za grzech y upokorzmy się Bogu w piątek. PasPam 265. Jest w tygodniu piątek; W roku marzec odmienny; znalazło się schizma W dwunastu apostolech [...] Nie masz, gdzie by w pszenicy nie było kąkoli. PotFrasz4Kuk I 207. Spowiádaiąc się zaś, zá śmiertelne [grzechy] ráchował że iaiecznicy dla chorego gotowáney w Piątek powącháł casu, że w pszenicy w polu musiał cięzar nátury wypuścić, y inne bagatele pokłádł. JabłSkrup 6. Raczek rybak łowi ryby na rzece Drwęcy, który daje do zamku we środę i w piątek ausfysz. InwChełm 142. Piątek bywała w niej pasyja albo raczej kazanie de Passione Christi Domini, na który czas choinę starą wyrzuciwszy, nową majono, że zaś ten przypadek nieszczęśliwy stał się po Nowym Roku, była tedy w niej już choina sucha, a naprzeciwko niej stał kaszt wielki i drugi niedaleko na "Srociku". InsGór 1743 142. Piątek, g. piątku. der Frentag. le vendredi. § wolę u niego bydź w piątek niźli u ciebie niedzielę, prov. Wielki Piątek. T III 1353.

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ wielki Piątek (sz. zm.) »dzień śmierci Jezusa Chrystusa«: Piąték wiélki/ v. Wiélki Piąték Kn 682. Wiélki Piąték/ Dies Christi nece memorabilis [...] Charitatis diem vocat [...] Flandri nati hoc die, habent donum sanitatum miraculosum [...] Parasceve in SS. libris, praeparatio s. necessariorum diei festo Paschatis. Kn 1249. Chocz raz w wielki Piątek podzcie boso do Kościoła. OblJasGór 39. wielki piątek. (...) vendredi saint; Parasceve. T III 2535.