hasło w opracowaniu - nie podano jeszcze definicji Lecz gdzieby nad nadzieję naszę, pp. posłowie naszy do piąci niedziel instancyjami swymi nie mogli nic sprawić, mają w tej mierze z inszymi pp. posły porozumiawszy się dawnych i zwykłych z prawem i z pokojem z godnych sposobów szukać i jakoby prawa i wolności nasze odłogiem nie leżały, ochraniając w tym in primis całości i egzekucyi i praw, a potym dignitatem J. K. M. AktaPozn I/1 276. Zabiegając my tedy temu, aby stan rycerski pod taki czas w swobodach swych i majętnościach nie był uciśniony, a to rycerstwo mogło być co prędzy ratunkiem pieniężnym posielone, radzi byśmy widzieli i żądamy uprz. i wiern. waszych, abyście nie mieszkając poddanym dóbr naszych i R. P. w dzierżawach swoich po piąci zł z włóki kładać nakazali i taką kolektę in tam praegnan te Reipublicae necessitate zebrawszy, do w. Stanisława Warszyckiego podskarbiego koronnego odsylali, albo tam, gdzieby on któremu naznaczył pułkowi. AktaPozn I/1 408. Pragnienie nieugaszone uspokojenia ojczyzny stąd się znacznie w nas ukazać może, iż harując przez lat pięć, a drudzy sześć w ziemi nieprzyjacielskiej, i tak wiele szkód i strat podjąwszy, nie chcieliśmy ojczyzny na więtsze wyciągać ciężary, kontentując się za one lat kilka ośmią ćwierci, co nie tylko żołdem okrzcić albo jako nagrodą za straty, ale to na uiszczenie kredytorom obróciwszy, przydzie ostatnią szkapą czeladzi, którzy tam z nami równe ponosili trudy i prace, zasługi ich nagradzać. AktaPozn I/1 430. Tegoż też prochu Biedrzeńcowego ćwierć łotá/ ze trzemá ábo z pięcią łyżek wodki Sczawikowey/ á z dwiemá łyszkomá winá dobrego ná czco pić dobrze. SyrZiel 67. Potym przecedźiwszy/ po pięci ábo sześci łyżek tego ránionym/ ráno y ná noc ciepło pić dáwáć. SyrZiel 298. Assan Aleiewicz ma do dziesiątká osiádłości w piąci powieciech/ á tylko trzy/ á drudzy powiádáią iż dwá konie wypráwuie. CzyżAlf 62. Samem węchem mężczyzny zarazem poczuje I białą płeć, ale tej nigdy nie morduje, Same tylko mężczyzny; tych siła umiera, Bo ich pięć jednego dnia albo sześć pożera. ArKochOrlCz II 12. I tę proporcyją PQ także uczynisz z pięcią kul albo więcy z ogniem przyprawnym, ale ta kula P ma być większa od drugich, także jedne mniejsze niż drugie, a napełnią się wyżej mianowaną materyją i pokropią się gorzałką. AquaPrax 400. Indzinier zaś rozkaże chłopcu małemu, aby brał kartki ręką prawą z worka onego, gdzie są na nich imiona puszkarzów po jedny kartce, drugą, lewą ręką ma wziąć jednę także z onego worka, które nie są pisane, tylko te pięć, na których mają być urzędy. Które by się imię trafiło z prawy ręki na jaki urząd, który będzie brał lewą ręką, będzie wybrany i mają wynijść wszyscy pięć z sale, czekając. AquaPrax 467. Pięć części czégo/ v. Części cáłej rzéczy. Kn 683. Dość miasto w aparencjej piękne i wspaniałe, ponieważ niemal wszytkie kamienice i pałace wzwyż na sześć piątr extenduntur, barzo mało które po piąciu piątr mają, a najniższy in quattuor contignationes extenditur, et quoad aspectum wesołe barzo. BillTDiar 283. Sobestyian Chrustek pozyczył pięci snopow słomy na poszycie budynku Thomasowi lobowi. KsKasUl 353. Prędko, mówią, siwieje, kto się o co smęci, Czupryna lat pięćdziesiąt, broda nie ma pięci, Nigdy się nie frasuje, ni ocz się nie stara. Czemuż u ciebie broda siwa, głowa kara? PotFrasz1Kuk II 422. Któremu Janowi Kazimierzowi byli dla owej domowej wojny z Lubomirskim wielce niechętni, ale i on nie czekając elekcyi nowego króla, kilka dni przedtym z Warszawy, tylko pięciu slachty polskiej z sobą wziąwszy, do Francyi odjechał. JemPam 386. Z tych piąciu dział - 4 na odwrót do Żółkwi przysłano, że nieprawne zapchano, które dobywać trzeba. AkZbrojGęb 132. Wszyzstko to v mnie nie ma y zá figę wagi, niech tylko co tákowego postrzegę, y Kometow sám y tám ná rożne gránice rozrzucę y męże ogniste wgaśior posadzác, y psy powiedzác, y słupy na pęcynę zbić roskążę, á huk ktoryś wspomniał nic nie iest inszego, tylko Echo tey mey waleczney pięści, ktorąm dał odlew w pus dwulicznemu Iánusowi, iuż temu pięć Lat AndPiekBoh 146. Anno 1717. Na Ruś zimą jechałem, zmieszkawszy tam niedziel siedm i ubiwszy obławą niedźwiedzi pięciu, sejmik relacyjny traktatu ustanowionego i sejmu jednodniowego odprawiwszy, dyspozycyą chorągwi petyhorskiéj w gospodarstwie jp. Stanisława de Raesa starosty celskiego uczyniwszy i na stanowisko w powiat upitski wyprawiwszy, do Usnarza w sobotę wielką wyjechałem z familią całą. ZawiszaPam 166. Ta akcya straszliwa uczyniła większą awersyą do Sasów w wojsku rzeczypospolitéj; wspomniono zaraz przy ciężkich grawaminach saskich i dawniejsze akcje, osobliwie zabicie Gębickiego, starosty nakielskiego, w wielkiéj Polsce przed lat pięciu od Sasów zabitego. OtwFDziejeCzech 227. Znam iedney wielkiey Familiij Panią, ktora trzyrazy za Mąż chodziła, z pierwszym obszernem Dziedzicem iednę Corkę miała, poszła za drugiego chudszego, z ktorym pięci miała także; á z trzecim nic: dla śrzedniego Męża y Dzieći na siedm kroć sto tysięcy długuw zaciągnęła; na pierwszego Męża y Corki Dziedzictwo; nie wniosła zaś tylko czterdzieści tysięcy złotych. JabłSkrup 50. JNFORMACYA III. O piąciu innych Planetach. BystrzInfAstron L4v. Tym wszystkim piąciu Planetom własność pospolita iest pierwsza. BystrzInfAstron L4v. A przecie w krotkim czasie Chrystus tąż Wszechmocnością Boską sporządził, że raz pieciorgo chlebá ták rozmultyplikował, iż piąciom tysięcy ludzi; drugi raz siedmioro chleba, iż czterem tysięcy ludzi, do sytości wystarczyło. BystrzInfCosm C. Co się stanie: ieżeli wpokoiu ná przykład chcąc mieć pięć zwierciadeł, cyrkuł według obszerności pokoiu zawiodszy, y figurę siedm ścienną doskonałą weń wpuściwszy, według tych pięciu ścian imaginaryiney figury perpendykularnie rozłożysz pięć zwierciadeł, przy szostey ścianie lokuiąc oko ukosnie ku piątemu zwierciadłu, obaczysz objectum ná siodmey ścianie zostáiące, choćby między tobą y objectum iaka zasłona była. BystrzInfRóżn Y2v. Lożnym, gdy ich mało robić będzie, np. trzema albo czterema, na szychtę tylko para 1. Pięcioma zaś albo sześcioma para 1 1/2. A kiedy więcej, aż do dziesięci, tedy 2 pary wydawane być powinny. InsGór 1743 122. Że zaś tych cieślów nie zawsze liczba jednakowa jest potrzebna, zaczym aby tylko majster w budowaniu biegły i doskonały, a przy nim pięci przynajmniej czeladzi, similiter cieślów prawdziwych, w stawianiu budynków nadgórnych wyćwiczonych, przy żupach tutejszych osadzeni i ustawicznie sustentowani byli. InsGór 1743 129. HERB LUZYTANII iest Wież siedm złotych, w czerwonym Polu: item pięć Tarcz błękitnych, ná białey Tarczy, á na Tarczach pięciu, po pięć sztuk złotych. ChmielAteny II 40. Pod temi obszernie panuiącemi pięcią Národami byli inni Populi mnieysze Nacye. ChmielAteny II 217. To iednak prawda, że porwał S. Rádzyna Brata S. Woyciecha y piąciu Męczennikow Polakow sub literá P wspomnianych tu. ChmielAteny III 199b. Ta MACHINA iezli iest o iednym kole Manospatos się zowie; o dwoch kołkach zowie się Dispatos po Grecku, alias dwa razy ciągnąca dwoikolna Machina; iezli o trzech kołkach, Tryspastos, o czterech, Tetráspastos, o pięciu Pentaspastos, o sześciu Sexaspastos, etc. ChmielAteny1755 I 225. Zrzodło iego [rzeki Indus] pierwsze iest przy Imaus Gorze, czyli też z wierzchołku iednego Paropamysus Gory Kaukuzu, ktory z pięciu Strumieni się formuie, ztąk też Peniab, niby Pięciu Krynic Rzeka nazywa się. ChmielAteny1755 I 561. Są iednak ostrożni, aby przeciw Punktow pięciu Zákonu Machometańskiego, iako prawdziwych charakterow Bisurmanina, nic nie trzymali, uczyli, rozumieli. ChmielAteny1755 I 1107. Prawowierni Chrześcianie żegnaią się trzema palcami pierwszemi, weneruiąc Troycę Przenayświętszą; piąciu palcami, pięć Ran Chrystusowych, dwiema, dwie Natury w Chrystusie, Boską y Ludzką. ChmielAteny1755 I 1119. A na drugie Krolestwo ABORIGENOW, ktorego Panem miał bydź Saturnus I, potym zá Boga miany, y innych tu Krolow anonymow rządziło piąciu, aż do Sáturná II panuiącego za Debory Zydowskiey; po ktorym rządzili Picus, Faunus, Latinus, ostatni z Aborigenow, gdyż od tego Latyna zwać się poczęło te Krolestwo Latium, a Obywatele Latini, u ktorych panowali: Eneasz, Askaniusz, Sylwiusz, włáśnie za Samuela Proroka. ChmielAteny IV 200. Na Seymach tedy gdzie iest trzy izb albo Collegia po Cesarzu siedzącym wposrodku, rang Elektora Czeskiego trzymaiącym, zasiada Osm Elektorow, trzech Duchownych po prawey ręce, á pięciu Swieckich Kurfitsztow na ławach z wezgłowkami axamitnemi polewey stronie. ChmielAteny IV 281. Tenże [Saturn] piącią, Jowisz czterma innemi planetami otoczony Astronomom stawi się. BohJProg I 63. Widziemy w tym tak pięknym y wspaniałym dziele natury niezliczoną liczbę gwiazd noc rozweselaiących, y powietrze ożywiaiących, te nam na oko pokazuią, iż niebo ze wszech stron iest zaludnione, a ieśli zaludnione sądzić że możesz, iż z tey liczby niezliczoney obywatelow pięciu tylko przeieżdzać się po niezmiernym owym przeciągu wolno, a inni niby przykuci, albo iako martwe posągi stać muszą? BohJProg I 66.