Słownik XVII wieku

Znaczenia:

»przykład, argument będący zachętą, pobudką do czegoś; przyczyna «: Obá te błędy [zły czas podbierania miodu] wzięły, pochop z łákomstwá, albo potrzeby; á potym wciągnęły się w zły zwyczáy. OstrorNauka C4. Sékwélá/ v. Pochop/ Nástępowánie/ Sędziemu dánie pochopu. Kn . Sedziemu pochop/ przykład/ sposob postępowánia w-spráwié iákiey dáię. Kn . Wzaiemnym Pochopem Budziaki y Bilohrod, lecą z Perekopem Tosz Wołosza z Multany co przedtym Sąsiedzi Dzis nam Nieprzyiaciele. PotWoj 72. Bo z ktorey spadł nadzieie: naszy ią w tesz tropy Chwycili: do większych dzieł: biorący pochopy Gdy swoich szesciu dziesiąt nie straciwszy więcy Połozyli na placu Turkow Osm Tysięcy. PotWoj 164. Turkow w okopie Osm set iuz iuz będących w rostropnym pochopie za fosy zapędzono odwaznie. DrobOpow 37. Zbyteczne potráwy y trunki, są przyczyną zepsowániá żołądka, y pochopem choroby. AndPiekBoh 156. Pochop, die Heftig keit. BierSłowa 141. Tak wielki, rozmaity, á razem wspaniały widok daie pochop do gruntownych á wjelce przyiemnych uwag. Monitor 54.

◆ Związki frazeologiczne: ◆ pochop wziąć »o kuli: rykoszetować«: Moskwá była wypádłá dla drew/ z ktoremi się piechotá páná Stárosty Sądeckiego strzeláłá poruczniká z dziáłá záb[i]to tego/ ktorego było ná gárdło osądzono/ y chłopcá páná Márszałkowego/ y dziesiątnika páná Miecznikowego táż kulá pochop wziąwszy z ziemie w rękę vderzyłá/ lecz nieszkodliwie. BielDiar C. ◆ brać pochop do czegoś »być zachęcanym, nakłanianym do czegoś«: [...] postánowił [Ciświcki] tedy według moznośći swoiey/ (y owszem iáko mowią/ iż: Audaces Fortuna iuuat timidosque repellit) śmiele biorąc pochop/ miedzy ták wielkimi bogáctyw ánimuszow wielkich/ miedzy ták wielą Xiąząt/ y tytułámi známienitych/ gdźie vpátruią więcey spráwy/ niżeli gdźie indziey/ y Reiestruią osoby: á że ták rzekę: Gdźie iest studnicá wszystich [!] rzeczy tego świátá/ ktora się rozlewa ná wszytkich innych kráiách. RelNar A2. Masz prawda z kąd brac pochob do wielkiey Dzielnosci przeglądaiąc się w Aktach swey Starozytnosci. PasPam 273.

Związki niejednoznaczne względem znaczeń:

▲ Ustabilizowane połączenia wyrazowe: ▲ pochop wziąć »o kuli: rykoszetować«: Moskwá była wypádłá dla drew/ z ktoremi się piechotá páná Stárosty Sądeckiego strzeláłá poruczniká z dziáłá záb[i]to tego/ ktorego było ná gárdło osądzono/ y chłopcá páná Márszałkowego/ y dziesiątnika páná Miecznikowego táż kulá pochop wziąwszy z ziemie w rękę vderzyłá/ lecz nieszkodliwie. BielDiar C. ▲ brać pochop »otrzymywać impuls, podnietę«: [...] postánowił [Ciświcki] tedy według moznośći swoiey/ (y owszem iáko mowią/ iż: Audaces Fortuna iuuat timidosque repellit) śmiele biorąc pochop/ miedzy ták wielkimi bogáctyw ánimuszow wielkich/ miedzy ták wielą Xiąząt/ y tytułámi známienitych/ gdźie vpátruią więcey spráwy/ niżeli gdźie indziey/ y Reiestruią osoby: á że ták rzekę: Gdźie iest studnicá wszystich [!] rzeczy tego świátá/ ktora się rozlewa ná wszytkich innych kráiách. RelNar A2.